(Nie)zapomniany Mikołaj Kopernik

Zrozumieć przestrzenny i społeczny kontekst życia Mikołaja Kopernika i jego przodków – taki cel postawił sobie prof. Krzysztof Mikulski z Wydziału Nauk Historycznych w publikacji pt. “Mikołaj Kopernik. Środowisko społeczne, pochodzenie i młodość”. Jej wznowienie z okazji Roku Mikołaja Kopernika oraz Światowego Kongresu Kopernikańskiego przygotowało Wydawnictwo Naukowe UMK. Jak w przypadku każdego innego człowieka, tak i w przypadku Mikołaja Kopernika, środowisko społeczne, w którym dorastał, […]

Różne oblicza matematyki. Matematyka z historycznego, ontogenetycznego i filozoficznego punktu widzenia

Matematyka jest jedna, ale ogromnie różnorodna. Ta główna teza książki przedstawiona jest na tle ogólnego rozwoju kultury. Prawie połowa tekstu dotyczy dziejów arytmetyki (z początkami algebry) i geometrii, od najdawniejszych czasów po koniec XIX wieku. Narracja historyczna jest zestawiana z ontogenezą, z kształtowaniem się struktur matematyki u pojedynczych ludzi (zaczynającym się w okresie niemowlęctwa). W tle stale ujawniają się kwestie filozoficzne, w tym […]

Kościół w dobie antropocenu

ANTROPOCEN – czas, w którym żyjemy. Epoka człowieka i cywilizacji oraz licznych dylematów i paradoksów. Czas plastiku i betonu, odpadów i marnotrawstwa. Epoka nierówności społecznych i licznych kryzysów – to pierwsze zdania nowej publikacji REFA. Pod względem formatu, objętości i stylu nawiązuje ona do poprzednich książek „Patron ekologów” (2019) i „Czyńcie Ziemię kochaną!” (2021). Każdy tekst zaczynamy prezentacją autora a są to ks. Andrzej Draguła, Agnieszka Gałuszka, […]

Mikołaja Kopernika toruńczyka O obrotach ciał niebieskich ksiąg sześć: nadto opowiadanie pierwsze J. Joachima Retyka, różne pisma mniejsze M. Kopernika teraz zebrane i życiorys jego [1854]

I w rzeczy samej, rok 1543 ogłoszenia dzieła o obrotach ciał niebieskich, będzie na zawsze pamiętnym w historyi nauk. We dwadzieścia trzy lat potem, tojest 1566 roku, wyszło drugie wydanie tegoż dzieła w Bazylei. W piędziesiąt jeden lat potem, 1617 r. trzecie w Amsterdamie przez Mikołaja Müllera (1). Wszystkie te trzy wydania pisane są mową łacińską. Teraźniejsze z porządku czwarte, jest z przekładem polskim. (Pisownia oryg.)

Islamic Astronomy and Copernicus – Jamil Ragep

Bringing together fifteen articles that have been published by F. Jamil Ragep over the last four decades, this volume offers fresh insights and a deeper understanding of how Islamic astronomical and scientific traditions influenced the emergence of the Copernican heliocentric system. These articles not only provide new technical and contentbased evidence regarding […]

Laureaci międzynarodowej Nagrody Naukowej “Ratio et Spes”

Laureatem międzynarodowej Nagrody Naukowej “Ratio et Spes” został w tym roku ks. prof. Michał Heller, kosmolog, filozof i teolog. Wyróżnienie trafiło do prof. Toma McLeisha, filozofa przyrody z Uniwersytetu w Yorku (Anglia). “Ratio et Spes” to nagroda przyznawana wspólnie od 2020 r. przez Uniwersytet Mikołaja Kopernika i Watykańską Fundację Joseph Ratzinger-Benedetto XVI za wybitną interdyscyplinarną publikację naukową lub cykl publikacji mieszczących się w corocznie określanej problematyce. Czwartej […]

Wprowadzenie do etyki środowiskowej – Dominika Dzwonkowska

Publikacja powstała w dużej części w czasie obowiązko­wego zamknięcia w domu z powodu pandemii COVID-19. W tym czasie zarówno ja, jak i wielu innych pracowników naukowo-dydak­tycznych po raz pierwszy zostaliśmy postawieni w sytuacji koniecz­ności uczenia online. Stworzyło to ogromne trudności, na początku związane z koniecznością znalezienia odpowiedniej formy prowadze­nia zajęć, ale też przezwyciężenia wszelkich trudności technicznych związanych z pracą z nieznanym nam oprogramowaniem. Jednak […]

Teologia Arthura Peacocke’a. Filozoficzne i naukowe uwarunkowania

Nakładem Wydawnictwa Scriptum ukazała się książka pt. Teologia Arthura Peacocke’a. Filozoficzne i naukowe uwarunkowania. Jej autorem jest Aleksander Rosół.

Książka stara się ukazać poszukiwania interpretacyjne jednego z czołowych przedstawicieli zajmujących się eksploracją przestrzeni granicznych nauk i teologii – Arthura Peacocke’a, biologa molekularnego i równocześnie anglikańskiego duchownego, który w roku 2001 za swoje badania uzyskał prestiżową nagrodę Templetona. Wizja wspólnej naukowo-teologicznej drogi do zrozumienia, którą starał się ukazywać w swoich pracach, stanowi główne przesłanie jego twórczości intelektualnej. Jako naukowiec i równocześnie teolog chciał dokonać uspójnienia myśli teologicznej z naukowymi perspektywami współczesnych badań dotyczących np. możliwych rozwiązań genezy świata, wyjaśnienia powszechności i różnorodności wierzeń religijnych, zależności i relacji między mózgiem a umysłem czy zakresu aplikacji filozoficznych koncepcji naturalistyczno-redukcjonistycznych tak w naukach, jak i w teologii.

Teologia ewolucyjna. Założenia-problemy-hipotezy

Prezentowana Czytelnikowi obecna postać tego studium stanowi produkt długiego procesu konceptualnych poszukiwań, prowadzo­nych przez teologa i filozofa, których połączyła wspólna fascyna­cja nauką jako miejsca, gdzie w komplementarny względem siebie sposób schodzą się miejsca teologicznego i filozoficznego pozna­nia. I choć w swoich pierwszych inspiracjach polegaliśmy na pracach współczesnych teologów ewolucyjnych, takich jak Dennis Edwards czy John Haught, to jednak nasza uwaga […]

Fizykalizm i ewolucjonizm w epistemologii znaturalizowanej

Książka stanowi dogłębne studium epistemologii znaturalizowanej w jej dwóch odsłonach – fizykalistycznej i ewolucjonistycznej. Jest przy tym jedynym tak szczegółowym omówieniem epistemologii ewolucyjnej (zarówno jeśli chodzi o polską, jak i zagraniczną literaturę). Autorka stawia pytania o ontologiczne, metodologiczne i epistemologiczne podstawy omawianych przez nią stanowisk. Dowodzi (odwołując się nie tylko do filozoficznych rozważań, ale także wiedzy z obszaru neuronauk czy genetyki), że konstruktywizm biologiczno-kulturowy (program […]

Zapomniany geniusz fizyki. Rzecz o Marianie Smoluchowskim

Zapomniany geniusz fizyki, rzecz o Marianie Smoluchowskim to książka popularnonaukowa, której celem jest przybliżenie szerszemu kręgowi czytelników postaci wybitnego fizyka i filozofa. Znalazło się w niej wiele wątków biograficznych – wykorzystano między innymi materiały wspomnieniowe opisujące Smoluchowskiego jako pedagoga, naukowca, alpinistę i ojca rodziny, które dość licznie publikowano po nieoczekiwanej śmierci fizyka. Autor prezentuje zasługi polskiego fizyka […]

Etologia i wartości. Ujęcie Jerzego Chmurzyńskiego

Etologia i wartości. Ujęcie Jerzego Chmurzyńskiego

  Czy wyróżniona ścieżka ewolucjonistyczna w labiryncie wiedzy naukowej, wskazana przez K. Darwina, pokazuje nam lustro, w którym człowiek powinien się przyglądać i rozpoznawać swoje oblicze oraz szukać wskazówek, co i gdzie należy eksplorować głębiej, aby siebie lepiej zrozumieć? Czy tym lustrem jest historia przyrody, historia naszego gatunku i gatunków pokrewnych? Czy w nim powinniśmy oglądać siebie i szukać wskazówek, jak należy na nowo odpowiedzieć […]

Nie zajmujemy się problemami, tylko ich rozwiazywaniem. Debata wokół książki Andrzeja Bronka, Stanisława Majdańskiego i Moniki Walczak

Nie zajmujemy się problemami, tylko ich rozwiazywaniem. Debata wokół książki Andrzeja Bronka, Stanisława Majdańskiego i Moniki Walczak

Instytut Filozofii AIK zaprasza na debatę wokół książki Andrzeja Bronka, Stanisława Majdańskiego i Moniki Walczak pt. ,,Nie zajmujemy się problemami, tylko ich rozwiazywaniem!’’. Debata odbędzie się w 23 listopada 2022 roku (środa) o godz.17:00. Debatę można śledzić pod adresem:  https://youtu.be/27T83iizUKk (kanał YouTube Akademii Ignatianum w Krakowie).       Podobne wpisy: Logos problematicos, czyli problem z problemem Metodologia nauk. […]

Logos problematicos, czyli problem z problemem

Logos problematicos, czyli problem z problemem

Monografia Logos problematicos, czyli problem z problemem Andrzeja Bronka, Stanisława Majdańskiego i Moniki Walczak, profesorów Wydziału Filozofii KUL, stanowi filozoficzny namysł na naukową i filozoficzną kategorią problemu. Porusza takie zagadnienia jak: geneza problemów poznawczych, natura i struktura problemu, typy i funkcje problemów, specyfika problemów naukowych, specyfika problemów filozoficznych, czym jest problem interdyscyplinarny oraz co to znaczy rozwiązać problem. Rozważania te poprzedzone […]

O pochodzeniu. Ujęcie filozoficzne

Problem pochodzenia, „skąd się to wzięło?”, to – obok pytania o istotę i cel – jeden z trzech zasadniczych typów problemów filozoficznych dotyczących rzeczywistości przyrodniczej. Obecnie najciekawsze dyskusje w tym obszarze dotyczą teorii inteligentnego projektu i jej związkom z teorią ewolucji lub szerzej – z naturalizmem. „O pochodzeniu. Ujęcie filozoficzne” pod redakcją Grzegorza Malca i ze wstępem Kazimierza Jodkowskiego to zbiór artykułów uznanych […]

Rozum w zdrowym rozsądku – George Santayana

Niniejsza rozprawa George’a Santayany (1863–1952), należącego do najważniejszych amerykańskich filozofów XX wieku, stanowi pierwszą część cyklu The Life of Reason (1905–1906), jednego z dwóch, obok późniejszych Realms of Being (1927–1940), monumentalnych dzieł myśliciela. Na Życie Rozumu składają się tomy ukazujące przejawianie się rozumności w zdrowym rozsądku, społeczeństwie, religii, sztuce i nauce. […] Santayana stara się unikać metafizycznych skrajności materializmu i idealizmu […]

Za pięć dwunasta koniec świata. Kryzys klimatyczno-ekologiczny głosem wielu nauk

Książka Za pięć dwunasta koniec świata. Kryzys klimatyczno-ekologiczny głosem wielu nauk jest […] wartościowym i ważnym w obecnych warunkach politycznych kompendium wiedzy o wyzwaniu klimatycznym – kompendium wciągającym i przyjaznym dla odbiorców. Co więcej, cieszy ona bogactwem konkretnych przykładów możliwego działania, także w Polsce, w obliczu wyzwania katastrofy klimatycznej. Jako zaangażowany emocjonalnie i politycznie, interdyscyplinarny, a zarazem spójny teoretycznie manifest, wypełni ona […]

Mapy nauki. Badania, potencjał oraz wyzwania w przykładach

Książka, operując przykładami, odsłania fenomen map nauki oraz wprowadza w szczegóły warsztatu związanego z przetwarzaniem i wizualizacją danych. To pole badań przyciąga specjalistów z różnych dyscyplin naukowych, stawiających pytania dotyczące rozwoju i historii, a także filozofii i socjologii nauki w szerokim sensie. Żeby ukazać meritum map nauki, autorka na jednej z pierwszych stron książki przytacza trzy cytaty znanych ludzi mówiące o znaczeniu tego […]

Ontologie strukturalne czasoprzestrzeni - Damian Luty

Ontologie strukturalne czasoprzestrzeni – Damian Luty

Pole problemowe pracy tworzą dwie debaty. Pierwsza z nich dotyczy popraw­ności bądź właściwej postaci ontycznego realizmu strukturalnego (OSR), nurtu filozoficznej refleksji nad fundamentalnymi teoriami fizycznymi zainicjowane­go przez Jamesa Ladymana (2018) i rozwijanego również przez Stevena Frencha (2014). OSR jest rezultatem krytyki stanowiska nazywanego epistemicznym re­alizmem strukturalnym (ESR) (Worrall 2018). W ramach OSR zaproponowano interesujące interpretacje przede […]

Sięgając po niezbadane. Publikacja wydana z okazji jubileuszu 30-lecia Fundacji na rzecz Nauki Polskiej

„Sięgając po niezbadane” – taki tytuł nosi publikacja wydana z okazji jubileuszu 30-lecia Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Przybliżono w niej najważniejsze osiągnięcia naukowe laureatów grantów FNP.   Fundacja na rzecz Nauki Polskiej w grudniu ub.r. skończyła 30 lat. Z okazji jubileuszu FNP postanowiła przybliżyć dokonania wybranych laureatów. Kluczowym założeniem w selekcji był ścisły związek między wsparciem udzielanym badaczom […]