Konsekwencje wyjaśnień darwinowskich w metaetyce – Adrian Kuźniar

Konsekwencje wyjaśnień darwinowskich w metaetyce – Adrian Kuźniar

Konsekwencje wyjaśnień darwinowskich w metaetyce

Adrian Kuźniar

Liczni filozofowie utrzymują, że dysponujemy dobrymi racjami, by sądzić, że przynajmniej niektóre z naszych przekonań wartościujących − w szczególności przekonań moralnych − to przekonania będące skutkami procesu ewolucji biologicznej na drodze doboru naturalnego. Dotyczy to w pierwszej kolejności tych przekonań wartościujących, które odnajdujemy w wielu kulturach i spotykamy w różnych okresach historycznych. Zespół przekonań o ewolucjonistycznej genezie konstytuuje element naszego fenotypu i ma charakter adaptacyjny; stanowi nasze przystosowanie do warunków szeroko rozumianego środowiska – przede wszystkim środowiska społecznego. Gdyby dobór naturalny oddziaływał na naszych przodków inaczej, niż miało to miejsce, to także akceptowane przez nas sądy wartościujące byłyby inne, niż są w świecie aktualnym, chociaż posiadane przez nas władze intelektualne mogłyby pozostać w opisywanej sytuacji kontrfaktycznej niezmienione. Niniejsza praca poświęcona jest poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie o filozoficzne konsekwencje hipotezy stwierdzającej darwinowską proweniencję naszych przekonań wartościujących.

Spis treści

Wprowadzenie

ROZDZIAŁ I
Wiele twarzy realizmu metaetycznego

  • 1. Realizm a antyrealizm
  • 2. Realizm subiektywistyczny
  • 3. Realizm dotyczący wartości według Sharon Street
  • 3.1. Ekspozycja
  • 3.2. Uwagi krytyczne
  • 4. Realizm w ramach ekspresywizmu
  • 4.1. Preliminaria
  • 4.2. Ekspresywizm metaetyczny
  • 4.3. Fakty i własności moralne

ROZDZIAŁ II
Dylemat darwinowski

  • 1. Realizm metaetyczny a wyjaśnienia darwinowskie
  • 2. Dyskusja
  • 2.1. Asymetria między antynaturalizmem a naturalizmem
  • 2.2. Rola racjonalnej refleksji
  • 2.3. Dylemat darwinowski a wpływ doksastycznie różnicujący
  • 2.4. Realizm naturalistyczny
  • 2.5. Koncepcja adaptacyjnego powiązania
  • 2.5.1. Koncepcja adaptacyjnego powiązania a realizm subiektywistyczny
  • 2.5.2. Koncepcja adaptacyjnego powiązania a naturalistyczny realizm obiektywistyczny
  • 3. Podsumowanie

ROZDZIAŁ III
Konstruktywizm metaetyczny

  • 1. Ekspozycja
  • 2. Dyskusja
  • 2.1. Konsekwencje normatywne
  • 2.2. Zarzut metaetyczny z postaci sporów normatywnych
  • 2.3. Komponent metaetyczny i komponent normatywny w konstruktywizmie
  • 2.4. Konstruktywizm a teorie reakcji w sytuacji idealnej
  • 2.5. Realizm w ramach ekspresywizmu a naturalistyczny obraz świata
  • 2.6. Adaptacyjność przekonań wartościujących a ich wartość logiczna
  • 2.7. Problem autoreferencji
  • 3. Podsumowanie

ROZDZIAŁ IV
W stronę ewolucjonistycznej teorii błędu

  • 1. Teoria błędu Johna L. Mackiego
  • 2. Uwaga krytyczna Simona Blackburna
  • 3. Teoria metaetyczna Michaela Ruse’a
  • 4. Uwagi krytyczne o stanowisku Michaela Ruse’a
  • 4.1. W świecie złudzenia
  • 4.2.Teoria subiektywistyczna
  • 4.3. Zasady moralne jako reguły gry
  • 5. Podsumowanie

ROZDZIAŁ V
Sceptycyzm moralny Richarda Joyce’a

  • 1. Wstępne uwagi metaetyczne
  • 1.1. Ekspozycja
  • 1.2. Uwagi krytyczne
  • 1.2.1. Wyrażanie a relacja kauzalna
  • 1.2.2. O pojęciu przekonania
  • 1.2.3. Kompetencja leksykalna a sądy wartościujące
  • 2. Ewolucja moralności
  • 3. Projektywizm
  • 3.1. Ekspozycja
  • 3.2. Dyskusja
  • 3.2.1. Niezależność od podmiotu
  • 3.2.2. Minimalny projektywizm w ramach ekspresywizmu?
  • 3.2.3. Wokół tezy fenomenologicznej
  • 3.2.4. Problemy z tezą kauzalną
  • 3.2.5. Podsumowanie
  • 4. Naturalizm a znaczenie praktyczne sądów i faktów moralnych
  • 5. Alternatywna rekonstrukcja i krytyka stanowiska metaetycznego R. Joyce’a
  • 5.1. Ekspozycja
  • 5.2. Uwagi krytyczne
  • 5.2.1. Poziom metaetyczny
  • 5.2.2. Poziom normatywny
  • 6. Podsumowanie

ROZDZIAŁ VI
Demistyfikująca funkcja eksplikacji darwinowskich według Petera Singera

  • 1. Ekspozycja
  • 2. Dyskusja
  • 2.1. Problemy metaetyczne w The Expanding Circle
  • 2.2. Akceptacja utylitaryzmu preferencji jako rezultat rozumowania
  • 2.3. Interpretacja wyników badań empirycznych J. Greene’a et al
  • 2.4. Antynaturalizm i zdolność rozumowego poznawania prawd moralnych
  • 2.5. Zagadka autentycznego altruizmu
  • 3. Podsumowanie

ROZDZIAŁ VII
Antynaturalizm w obliczu ewolucjonizmu

  • 1. Ontologia
  • 1.1. Ekspozycja
  • 1.2. Dyskusja
  • 1.2.1. Istnienie w sensie nieontologicznym
  • 1.2.2. Czy termin „istnieć” jest terminem wieloznacznym?
  • 2. Ewolucja a normatywne prawdy epistemiczne
  • 2.1. Ekspozycja
  • 2.2. Dyskusja
  • 2.2.1. Sądy konieczne a posteriori
  • 2.2.2. Ewolucja a zdolność do poznawania normatywnych prawd epistemicznych
  • 2.3. Ekspozycja – kontynuacja
  • 2.4.Dyskusja – kontynuacja
  • 2.4.1. Prawdy matematyczne nie są prawdami normatywnymi
  • 2.4.2. Antynaturalizm jako najsłabsze ogniwo
  • 3. Epistemologia i ewolucja a racje praktyczne
  • 3.1. Ekspozycja
  • 3.2. Dyskusja
  • 3.2.1. Moralny system motywacyjny
  • 3.2.2. Uniwersalny wymiar sądów moralnych
  • 3.2.3. Wokół adaptacyjności stanów akceptacji sądów moralnych
  • 3.2.4. Adaptacyjność a wewnętrzna wiarygodność
  • 3.2.5. Czy akceptujemy powszechnie złotą regułę?
  • 3.2.6. Zagrożenie subiektywizmem
  • 4. Podsumowanie

ROZDZIAŁ VIII
Status ontyczny obiektów matematycznych i jego metaetyczne konsekwencje

  • 1. Skrajny realizm matematyczny
  • 2. Skrajny realizm matematyczny a antynaturalizm metaetyczny
  • 3. Realizm oszczędny W. v. O. Quine’a
  • 4. Konsekwencje metaetyczne stanowiska realizmu oszczędnego w filozofii matematyki
  • 5. Status sądów filozoficznych i normatywnych sądów epistemologicznych
  • 6. Podsumowanie

ROZDZIAŁ IX
Ekspresywizm a sceptycyzm

  • 1. Argumenty Sharon Street i ich krytyka
  • 2. Wartości a przedmioty makroskopowe
  • 3. Teoria wiedzy Roberta Nozicka
  • 4. Realizm w filozofii matematyki i antyrealizm w metaetyce?
  • 5. Czy śledzimy niezależne prawdy wartościujące?
  • 6. Ronalda Dworkina krytyka sceptycyzmu archimedesowego
  • 6.1. Ekspozycja
  • 6.2. Dyskusja
  • 7. Traf epistemiczny
  • 7.1. Powszechność trafu
  • 7.2. Realizm subiektywistyczny jako alternatywa?
  • 7.3. Zagadnienie konfliktów fundamentalnych
  • 8. Podsumowanie

Zestawienie rezultatów
Summary
Bibliografia
Indeks

Adrian Kuźniar

Konsekwencje wyjaśnień darwinowskich w metaetyce

ISBN 978-83-7507-216-7
Format B-5, s. 367, bibliografia, indeks osobowy, Summary

Print Friendly, PDF & Email
Andrzej Zykubek
Zapraszam na

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.