Czym jest filozofia przyrody?
Filozofia przyrody (łac. philosophia naturalis, cosmologia) była pierwszym obszarem rozważań filozoficznych w starożytnej Grecji. Z czasem, tematyka filozoficznoprzyrodnicza stała się tylko jednym, choć bardzo istotnym, z działów filozofii. Filozofia przyrody jest również prekursorką nowożytnej nauki, która się z niej wyodrębniła i uniezależniła.
Początkowo filozofia przyrody zajmowała się wszystkimi zagadnieniami współczesnej nauki, rozpatrywanymi jednak najczęściej metodami filozoficznymi. Filozofia, rozumiana jako umiłowanie mądrości, wiązała się z dążeniem do zrozumienia funkcjonowania wszechświata. Miała ona wtedy jednak charakter spekulatywny i brakowało w niej rozwiniętej metodologii badań i rygoryzmu obserwacji. Stopniowo jednak empiryczne badanie rzeczywistości materialnej wyodrębniało się z głównego nurtu badań filozoficznych. W XVII w. nastąpiło rozdzielenie filozofii i nauki. Jeszcze do XIX wieku wielu naukowców było jednocześnie filozofami.
Współczesna filozofia przyrody
zajmuje się rozważaniami nad rzeczywistością materialną, opierając się o dorobek nauk empirycznych, uwzględniając ich metodologię i historię nauki. Podejmuje również problemy pomijane przez nauki empiryczne lub też zajmuje holistyczne stanowisko wobec człowieka i natury.
Od filozofii przyrody należy też odróżnić filozofię nauki, która za swój przedmiot bierze samą naukę, a nie przyrodę. Filozoficzna refleksja nad nauką obejmuje jej krytykę i analizę jej metod badawczych, a także badanie języka nauki.
Zagadnienia występujące we współczesnej filozofii przyrody:
- problem elementarnych składników materii;
- natura czasu;
- natura przestrzeni;
- problemy nieskończoności czasu i przestrzeni;
- problemy prawidłowości zachodzących w przyrodzie, przyczynowości, determinizmu i indeterminizmu;
- istota życia, jego geneza i ewolucja;
- problem świadomości;
- problem matematyczności przyrody;
- podstawowe założenia filozoficzne nauk empirycznych;
- filozoficzne interpretacje teorii naukowych.
Książki, czasopisma, artykuły, blogi
Warsztaty, wykłady, seminaria
Ostatnie aktualności
Vis essentialis i entelechia. Caspara F. Wolffa oraz Hansa A.E. Driescha parametryczny wymiar świata organicznego
„Vis essentialis i entelechia: Caspara F. Wolffa oraz Hansa A.E. Driescha parametryczny wymiar świata organicznego” (ang. „Vis essentialis and entelechy: The parametric dimension of the organic world of Caspar F. Wolff and Hans A.E. Driesch”) to tytuł książki autorstwa Dariusza Adama Szkutnika, opublikowanej przez Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego w 2024 roku. Książka bada koncepcje vis essentialis i entelechia, […]
Zmarł ks. prof. Bernard Hałaczek
Z głębokim smutkiem przyjęliśmy informację, że 11 kwietnia 2025 r. zmarł w Szwajcarii w wieku 88 lat, w 66. roku kapłaństwa, zmarł śp. ks. prof. Bernard Hałaczek, emerytowany wykładowca ATK w Warszawie, dziekan Wydziału Filozofii Chrześcijańskiej w latach 1987-1993. Miejsce jego pochówku znajduje się w Engelberg (Szwajcaria). Ks. prof. dr hab. Bernard Hałaczek (1936-2025) Urodzony 14 września 1936 roku w Katowicach. Studiuje w latach 1954-1959 filozofię i teologię w Wyższym […]