Czym jest filozofia przyrody?
Filozofia przyrody (łac. philosophia naturalis, cosmologia) była pierwszym obszarem rozważań filozoficznych w starożytnej Grecji. Z czasem, tematyka filozoficznoprzyrodnicza stała się tylko jednym, choć bardzo istotnym, z działów filozofii. Filozofia przyrody jest również prekursorką nowożytnej nauki, która się z niej wyodrębniła i uniezależniła.
Początkowo filozofia przyrody zajmowała się wszystkimi zagadnieniami współczesnej nauki, rozpatrywanymi jednak najczęściej metodami filozoficznymi. Filozofia, rozumiana jako umiłowanie mądrości, wiązała się z dążeniem do zrozumienia funkcjonowania wszechświata. Miała ona wtedy jednak charakter spekulatywny i brakowało w niej rozwiniętej metodologii badań i rygoryzmu obserwacji. Stopniowo jednak empiryczne badanie rzeczywistości materialnej wyodrębniało się z głównego nurtu badań filozoficznych. W XVII w. nastąpiło rozdzielenie filozofii i nauki. Jeszcze do XIX wieku wielu naukowców było jednocześnie filozofami.
Współczesna filozofia przyrody
zajmuje się rozważaniami nad rzeczywistością materialną, opierając się o dorobek nauk empirycznych, uwzględniając ich metodologię i historię nauki. Podejmuje również problemy pomijane przez nauki empiryczne lub też zajmuje holistyczne stanowisko wobec człowieka i natury.
Od filozofii przyrody należy też odróżnić filozofię nauki, która za swój przedmiot bierze samą naukę, a nie przyrodę. Filozoficzna refleksja nad nauką obejmuje jej krytykę i analizę jej metod badawczych, a także badanie języka nauki.
Zagadnienia występujące we współczesnej filozofii przyrody:
- problem elementarnych składników materii;
- natura czasu;
- natura przestrzeni;
- problemy nieskończoności czasu i przestrzeni;
- problemy prawidłowości zachodzących w przyrodzie, przyczynowości, determinizmu i indeterminizmu;
- istota życia, jego geneza i ewolucja;
- problem świadomości;
- problem matematyczności przyrody;
- podstawowe założenia filozoficzne nauk empirycznych;
- filozoficzne interpretacje teorii naukowych.
Książki, czasopisma, artykuły, blogi
Warsztaty, wykłady, seminaria
Ostatnie aktualności
Wiara i rozum a poznanie zdarzeń cudownych – Adam Świeżyński
12 grudnia 2023 r. (wtorek) o godz. 17.00 w sali C-220 Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II odbędzie się kolejne Konwersatorium Myśli Karola Wojtyły – Jana Pawła II, organizowane przez Instytut Jana Pawła II KUL. W ramach konwersatorium wykład zatytułowany “Wiara i rozum a poznanie zdarzeń cudownych” wygłosi ks. dr hab. Adam Świeżyński, prof. UKSW (Kierownik Katedry Filozofii Przyrody UKSW). About Latest […]
Fides et ratio. Kopernik między wiarą i rozumem. Wczoraj i dziś
Muzeum Dom Rodzinny Ojca Świętego Jana Pawła II w Wadowicach i Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie mają zaszczyt zaprosić na międzynarodową konferencję naukową Fides et ratio. Kopernik między wiarą i rozumem. Wczoraj i dziś poświęconą ważnym postaciom nauki i wiary Janowi Pawłowi II i Mikołajowi Kopernikowi. Wydarzenie rozpocznie się 7 listopada 2023 r. o godz. 9:30 w sali konferencyjnej uczelni przy ul. Bernardyńskiej 3 w Krakowie. Wśród prelegentów […]
Darwin i religia. Historia sojuszów, sporów i kontrowersji
Dr Michał Wagner 30.10.2023 13.11.2023 Część 1: Webinarium zostanie poświęcone odbiorowi teorii Darwina w XIX wieku oraz kontrowersjom religijnym, jakie spowodowało wydanie jego „O powstawaniu gatunków”. Przedstawieni zostaną najważniejsi uczestnicy sporu, od Thomasa Huxleya po Samuela Wilberoforce’a. Uczestnicy webinarium zapoznają się również z badaczami, którzy próbowali łączyć darwinizm z religią – jak Asa Gray. Oprócz zarysowania sylwetek i poglądów […]
Nasza działalność
XV Warsztaty Filozofii Przyrody
- Wiara i rozum a poznanie zdarzeń cudownych – Adam Świeżyński - 6 grudnia 2023
- Fides et ratio. Kopernik między wiarą i rozumem. Wczoraj i dziś - 3 listopada 2023
- Darwin i religia. Historia sojuszów, sporów i kontrowersji - 24 października 2023