“Boga nie ma”, rzekł mutant w sercu swoim
Ateizm jest skutkiem gromadzenia się szkodliwych mutacji.
Metodologia nauk. Cz. I. Czym jest nauka? Cz. II. Typy nauk
„Metodologia nauk” należy do serii wydawniczej „Dydaktyka Filozofii”, której zamiarem jest przedstawienie poszczególnych dyscyplin filozoficznych dla wykładowców filozofii. Seria ta, choć przede wszystkim dedykowana wykładowcom seminariów, nie jest bynajmniej przejawem myślenia wyznaniowego, ale rzetelnie przedstawia zarówno bogactwo dokonań w długich dziejach filozofii, jak też aktualny dyskurs filozoficzny. Poszczególne artykuły noszą specyfikę poglądów i stylu poszczególnych Autorów, oddających kompetentnie i rzetelnie omawiane wątki.
Niniejszy tom podejmuje problematykę z zakresu metodologii nauk, a właściwie funkcjonowanie rozwijającej się dynamicznie filozofii nauki. Całość zagadnień zgrupowana jest w dwóch częściach zatytułowanych „Czym jest nauka?” i „Typy nauk”.
O narządach szczątkowych
O narządach szczątkowych Darwin pisał bardzo wiele, traktując je jako dowody ewolucji. Na przełomie wieku XIX i XX wyliczano u samego człowieka ok. 180 narządów szczątkowych. Późniejszy rozwój nauki stopniowo redukował ich liczbę. Jak jest dzisiaj?
Ontologia. Materializm i jego granice – Marek Łagosz
Zamiarem moim jest przedstawienie książki, która byłaby pracą koncepcyjną, pogłębioną analizą wchodzącą w środek niektórych ważnych problemów ontologicznych oraz względnie całościową interpretacją bytu realnego, a jednocześnie – mogłaby służyć jako swoisty przewodnik wprowadzający w podstawowe zagadnienia ontologii. Podejmowane tu problemy nie wyczerpują – rzecz jasna – wszystkich ważnych zagadnień ontologicznych (chociaż większości chyba „dotykają”); z pewnością jednak są to problemy – jak […]
Korespondencja Adama Adamandego Kochańskiego i Gotfrieda Wilhelma Leibniza z lat 1670-1698
Podziw budzi różnorodność tematów podejmowanych przez obu uczonych. Leibniz prezentuje Kochańskiemu swoje opracowanie rachunku różniczkowego, dzieli się z nim, w całkowitym zaufaniu, swoim wynalazkiem „maszyny arytmetycznej”. Zachęca też Kochańskiego do poznawania Chin, próbuje wraz z nim budować naukę o pochodzeniu narodów, tworzyć podstawy języka uniwersalnego. Kochański z kolei w listach do Leibniza porusza kwestie związane z perpetuum mobile, podaje opisy konstrukcji maszyn własnego pomysłu i pyta o ich ocenę.
Naukowcy i ich odkrycia. XVI-XX wiek – John Gribbin
Moim celem jest nakreślenie postępu zachodniej nauki od czasów renesansu do końca XX w. Oznacza to, że odsuwam na bok osiągnięcia starożytnych Greków, Chińczyków oraz arabskich naukowców i filozofów, którzy wykonali wielką pracę, poszukując wiedzy na temat naszego świata, w czasie gdy Europejczycy przeżywali okres średniowiecza. Oznacza to jednak również, że opowiadana przeze mnie historia jest spójna, z jasno określonym początkiem zarówno w czasie, jak i przestrzeni, przedstawia bowiem rozwój światopoglądu, który leży w sercu naszego dzisiejszego rozumienia Wszechświata oraz naszego w nim miejsca. Okazało się, że ludzkie życie nie różni się niczym od innych form życia na Ziemi. Jak ustaliła praca Karola Darwina i Alfreda Wallacea, wszystko, co jest potrzebne, aby ameba przeistoczyła się w istotę ludzką, to proces ewolucji przez selekcję naturalną i mnóstwo czasu.
XIII Warsztaty Filozofii Przyrody – Ciążeń 2019. Galeria zdjęć
W dniach 27-30 VI 2019 r. w niewątpliwie jednym z najciekawszych i największych założeń reprezentujących rokokową architekturę na terenie Wielkopolski – w zespole pałacowym w Ciążeniu – odbyły się XIII Warsztaty Filozofii Przyrody.
W czasie Warsztatów, w których wzięło udział 30 uczestników z różnych ośrodków naukowych w Polsce omówiono aktualny stan badań w zakresie filozofii przyrody, przedstawiono informacje o planowych konferencjach, inicjatywach wydawniczych, scharakteryzowano obecność Sekcji na Zjeździe Filozoficznym w Lublinie (Sekcja Filozofii Przyrody i Filozofii Przyrodoznawstwa; Panel dyskusyjny „Naturalizm-Nadnaturalizm”), a także wygłoszono 14 bardzo interesujących referatów.
Podczas Warsztatów uczciliśmy również naszego Mistrza i Wspaniałego Kolegę – Prof. Pawła Zeidlera, który w tym roku obchodzi piękny Jubileusz.
Przyrodoznawstwo – Filozofia – Teologia. Obszary i perspektywy dialogu. Zaproszenie
Problematyka wzajemnych relacji zachodzących między naukami przyrodniczymi, filozofią i teologią jest wciąż szeroko dyskutowana w środowiskach naukowych i nadal wywołuje wiele kontrowersji oraz nieporozumień. Jednocześnie spora część przedstawicieli wymienionych dziedzin skłania się ku poszukiwaniu wspólnej płaszczyzny dialogu służącego budowaniu spójnej wizji świata. Polskie doświadczenie wspomnianego dialogu wydaje się jeszcze nadal zbyt skromne, choć w ostatnim czasie nabiera dynamiki. Organizatorzy międzynarodowej […]
Katastrofa tunguska jako prefiguracja globalnego zagrożenia
Katastrofy przyrodnicze w geologicznej skali czasu zdarzają się stosunkowo często, ale w perspektywie historycznej są zjawiskami rzadkimi i mocno ogniskującymi uwagę opinii publicznej. We współczesnej historii wydarzenie znane jako katastrofa tunguska nie ma precedensu. Szacuje się, że siła wybuchu była porównywalna do eksplozji bomby wodorowej, co odpowiada ponad tysiącu bomb zrzuconych na Hiroszimę. W wyniku eksplozji zniszczeniu uległo ponad 80 mln. drzew na obszarze ponad 2 tys. […]
XIII Warsztaty Filozofii Przyrody. Program
Sekcja Filozofii Przyrody i Nauk Przyrodniczych Polskiego Towarzystwa Filozoficznego zaprasza na XIII Warsztaty Filozofii Przyrody. Ciążeń, 27 -30 VI 2019. Program
Tajemnicza przyczynowość
W jednym z najbardziej intrygujących fragmentów Traktatu o naturze ludzkiej David Hume stwierdza, że podejmowanie problemów filozoficznych prowadzi często do pogrążenia się w najgłębszych ciemnościach. Choć ten mrok mogą rozproszyć rozrywki życia codziennego, pokroju gry w tryktraka i rozmów z przyjaciółmi, to przejmujące pytanie o przyczyny mojego własnego istnienia nie traci na znaczeniu i domaga się odpowiedzi. Być może podobne refleksje towarzyszyły Immanuelowi Kantowi, gdy wbijał do łuzy stołu bilardowego kolejną bilę i zastanawiał się, czy naprawdę jest tak, że to przyczynowość stanowi podstawowy mechanizm przebiegu tej gry. Dla obu myślicieli przyczynowość okazała się z pewnością wymagającym przeciwnikiem.
Uroczyste wręczenie Księgi Pamiątkowej Panu Prof. Marianowi Wnukowi
Odsłanianie fenomenu życia. Profesor Marian Wnuk jako filozof przyrody i przyrodoznawstwa
XI Polski Zjazd Filozoficzny. Do 17 czerwca 2019 został przedłużony termin rejestracji i nadsyłania abstraktów
Komitet Organizacyjny XI Polskiego Zjazdu Filozoficznego w odpowiedzi na prośby P.T. Uczestników przedłużył termin rejestracji i nadsyłania zgłoszeń w tegorocznej edycji Zjazdu do poniedziałku, 17 czerwca 2019 r.
Uprzejmie prosimy o przekazanie tej informacji Państwa Współpracownikom, Doktorantom i Studentom.
XIII Warsztaty Filozofii Przyrody – Ciążeń 2019. Przypomnienie
Sekcja Filozofii Przyrody i Nauk Przyrodniczych Polskiego Towarzystwa Filozoficznego zaprasza na XIII Warsztaty Filozofii Przyrody. Ciążeń, 27 -30 VI 2019.
Pozaempiryczne kryteria oceny teorii w kosmologicznej praktyce badawczej – Dariusz Dąbek
Pozaempiryczne kryteria oceny teorii w kosmologicznej praktyce badawczej – Dariusz Dąbek Współcześnie naukowy charakter kosmologii nie jest kwestionowany. Toczą się jednak dyskusje, na jakiej podstawie uznano taki jej status i czy wszystkie jej konstrukty teoretyczne spełniają kryteria stawiane zwykle strukturom naukowym. Jednym z powszechnie uznawanych tego typu wymogów jest empiryczna testowalność. Problem polega na tym, że wśród kosmologów nie ma zgody co do tego, jak […]
Nowe granty NCN z filozofii przyrody i filozofii nauk przyrodniczych
Koordynatorzy Dyscyplin Narodowego Centrum Nauki przedstawili listy rankingowe projektów zakwalifikowanych do finansowania w ramach konkursów ogłoszonych przez NCN. Przedstawiamy interesujące naszym zdaniem granty, które poniekąd można zakwalifikować do filozofii przyrody i filozofii nauk przyrodniczych.
Matematycznie niemożliwe syntetyczne białkowe klatki
Matematyk powiedziałby, że taki 24-ścian może i da się złożyć z 24 pięciokątów, ale nie z samych 11-kątów. 11-kąty bowiem to nie są figury, które wystarczą, aby zbudować wielościan. Co jednak nie jest możliwe w sztywnym świecie matematyki, jest – jak się okazuje – możliwe do wykonania w świecie giętkich białek. Białka są bowiem na tyle elastyczne, że drobne nieregularności, jakie w bryle występują, udaje się łatwo zatuszować. Co więc matematykom wydawało się niemożliwe, udało się wykonać biologom.
Mózg władca czasu Dlaczego dzień może być krótszy niż godzina, a minuta dłuższa od dnia – Dean Buonomano
Niewiele jest pytań tak kłopotliwych i głębokich, jak te dotyczące czasu. Filozofowie głowią się, czym jest czas i czy to pojęcie oznacza pojedynczy moment, czy pełny wymiar. Fizycy borykają się z pytaniami, dlaczego czas wydaje się płynąć tylko w jednym kierunku, czy możliwe są podróże w czasie, a nawet czy czas w ogóle istnieje. Luminarze neuronauki i psychologii natomiast uporczywie starają się pojąć, co to znaczy „czuć” upływ czasu, jak informuje nas o tym mózg i dlaczego ludzie jako jedyni dysponują zdolnością umysłowej projekcji samych siebie w przyszłość. Pojęcie czasu stanowi również sedno kwestii wolnej woli: czy przyszłość stanowi otwartą drogę, czy może jest ona z góry przesądzona na podstawie przeszłości?
Maszyny Leonarda. Niezwykłe wynalazki i tajemnice rękopisów Leonarda da Vinci
Maszyny Leonarda. Niezwykłe wynalazki i tajemnice rękopisów Leonarda da Vinci 2 maja 2019 roku minęło 500 lat od śmierci jednego z największych geniuszy, wynalazców i artystów w dziejach ludzkości. Zainteresowanie dokonaniami naukowymi i technicznymi oraz tajemnicami ukrytymi w jego rękopisach nie maleje. Na całym świecie otwierane są wystawy prezentujące kodeksy i dzieła mistrza da Vinci, poczty drukują okolicznościowe serie znaczków, mnożą się objazdowe wystawy modeli jego wynalazków, ukazują się […]
Homo deus. Krótka historia jutra – Yuval Noah Harari
Ludzie rzadko zadowalają się tym, co mają. Najczęstszą reakcją ludzkiego umysłu na osiągnięcie czegoś nie jest zadowolenie, ale pragnienie sięgnięcia po jeszcze więcej. Ludzie zawsze poszukują czegoś lepszego, większego, smaczniejszego. Kiedy ludzkość posiądzie ogromne nowe możliwości i kiedy w końcu zniknie zagrożenie głodem, zarazą i wojną, czym się wtedy zajmiemy? Co będą robić całymi dniami naukowcy, inwestorzy, bankierzy i prezesi? Pisać wiersze?
