Kategoria: OPEN ACCES

Realizm. Epistemologiczne podstawy i metafizyczne konsekwencje

Najnowszy numer czasopisma „Roczniki Filozoficzne” wydawanego przez Wydział Filozofii Katolickiego Uniwersytetu Jana Pawła II i Towarzystwo Naukowe KUL jest dostępny do przeczytania w wolnym dostępie. Roczniki Filozoficzne są jednym z najstarszych filozoficznych czasopism naukowych w Polsce, i jako jedyne filozoficzne czasopismo naukowe w Polsce ukazują się nieprzerwanie od 1948 roku. Obecnie Roczniki Filozoficzne są kwartalnikiem publikowanym zarówno w wersji elektronicznej, jak również w tradycyjnej wersji […]

Moralne zobowiązania człowieka wobec środowiska

Instytut Filozofii Akademii Ignatianum w Krakowie oraz Centrum Etyki Chrześcijańskiej im. T. Ślipko SJ zapraszają na debatę pt. „Moralne zobowiązania człowieka wobec środowiska” wokół książki dr hab. Dominiki Dzwonkowskiej, prof. UKSW pt. „Wprowadzenie do etyki środowiskowej”. Wydarzenie zorganizowała i poprowadzi dr Magdalena Koza, a w debacie udział wezmą nestor polskiej filozoficznej refleksji nad ekologią, prof. Włodziemierz Tyburski (APS), dr hab. Helena Ciążela, prof. APS oraz dr hab. Zbigniew Wróblewski, […]

Studia Philosophiae Christianae Tom 58 Nr 2 (2022)

Tom 58 Nr 2 (2022) ISSN: 0585-5470 / e-ISSN: 2720-0531 SPIS TREŚCI   Artykuły Dariusz Piętka, Byt i świat w ontologii eleackiej Magdalena Płotka, Jakich przyjemności będzie doświadczał człowiek zbawiony? Stanowisko św. Tomasza z Akwinu Dariusz Kucharski, Thomasa Reida interpretacja „teorii idei”. Pytanie o bezpośredni przedmiot poznania Arian Kowalski, In the Quest for Natural Living: the Taoist and Jungian Roots of […]

Mikołaja Kopernika toruńczyka O obrotach ciał niebieskich ksiąg sześć: nadto opowiadanie pierwsze J. Joachima Retyka, różne pisma mniejsze M. Kopernika teraz zebrane i życiorys jego [1854]

I w rzeczy samej, rok 1543 ogłoszenia dzieła o obrotach ciał niebieskich, będzie na zawsze pamiętnym w historyi nauk. We dwadzieścia trzy lat potem, tojest 1566 roku, wyszło drugie wydanie tegoż dzieła w Bazylei. W piędziesiąt jeden lat potem, 1617 r. trzecie w Amsterdamie przez Mikołaja Müllera (1). Wszystkie te trzy wydania pisane są mową łacińską. Teraźniejsze z porządku czwarte, jest z przekładem polskim. (Pisownia oryg.)

Islamic Astronomy and Copernicus – Jamil Ragep

Bringing together fifteen articles that have been published by F. Jamil Ragep over the last four decades, this volume offers fresh insights and a deeper understanding of how Islamic astronomical and scientific traditions influenced the emergence of the Copernican heliocentric system. These articles not only provide new technical and contentbased evidence regarding […]

Wprowadzenie do etyki środowiskowej – Dominika Dzwonkowska

Publikacja powstała w dużej części w czasie obowiązko­wego zamknięcia w domu z powodu pandemii COVID-19. W tym czasie zarówno ja, jak i wielu innych pracowników naukowo-dydak­tycznych po raz pierwszy zostaliśmy postawieni w sytuacji koniecz­ności uczenia online. Stworzyło to ogromne trudności, na początku związane z koniecznością znalezienia odpowiedniej formy prowadze­nia zajęć, ale też przezwyciężenia wszelkich trudności technicznych związanych z pracą z nieznanym nam oprogramowaniem. Jednak […]

Andrzej Łukasik: Dialog 1. Klasyczny obraz świata i jego upadek

Dialog 1. Klasyczny obraz świata i jego upadek

Jeden z najwybitniejszych fizyków XX w. Richard Feynman powiedział: „Nikt nie rozumie mechaniki kwantowej”.   Dialog 1. Klasyczny obraz świata i jego upadek Andrzej Łukasik Małgosia: Jasiu, czytałam, że mechanika kwantowa spowodowała upadek klasycznego obrazu świata i była jedną z dwóch (obok teorii względności Einsteina) wielkich rewolucji naukowych w fizyce XX w. Wiem, że podczas rewolucji zachodzą wielkie zmiany, ale jaki […]

Łukasiewicz. Metafizyka nowoczesności?

W tym numerze przypominamy nieco przykurzoną postać jednego z twórców polskiej szkoły logicznej (szkoły lwowsko-warszawskiej), aby wraz z nim przyjrzeć się zarówno pewnej części filozofii analitycznej, jak i wielkiej próbie uchwycenia zagadnień metafizycznych. Wraz z nim przyglądamy się metafizyce, podchodząc do niej z perspektywy logicznej. Czy zasady metafizyczne da się można precyzyjnie wyrazić przy pomocy aparatu logicznego? Czy zasady […]

Fizykalizm i ewolucjonizm w epistemologii znaturalizowanej

Książka stanowi dogłębne studium epistemologii znaturalizowanej w jej dwóch odsłonach – fizykalistycznej i ewolucjonistycznej. Jest przy tym jedynym tak szczegółowym omówieniem epistemologii ewolucyjnej (zarówno jeśli chodzi o polską, jak i zagraniczną literaturę). Autorka stawia pytania o ontologiczne, metodologiczne i epistemologiczne podstawy omawianych przez nią stanowisk. Dowodzi (odwołując się nie tylko do filozoficznych rozważań, ale także wiedzy z obszaru neuronauk czy genetyki), że konstruktywizm biologiczno-kulturowy (program […]

Etologia i wartości. Ujęcie Jerzego Chmurzyńskiego

Etologia i wartości. Ujęcie Jerzego Chmurzyńskiego

  Czy wyróżniona ścieżka ewolucjonistyczna w labiryncie wiedzy naukowej, wskazana przez K. Darwina, pokazuje nam lustro, w którym człowiek powinien się przyglądać i rozpoznawać swoje oblicze oraz szukać wskazówek, co i gdzie należy eksplorować głębiej, aby siebie lepiej zrozumieć? Czy tym lustrem jest historia przyrody, historia naszego gatunku i gatunków pokrewnych? Czy w nim powinniśmy oglądać siebie i szukać wskazówek, jak należy na nowo odpowiedzieć […]

Logos problematicos, czyli problem z problemem

Logos problematicos, czyli problem z problemem

Monografia Logos problematicos, czyli problem z problemem Andrzeja Bronka, Stanisława Majdańskiego i Moniki Walczak, profesorów Wydziału Filozofii KUL, stanowi filozoficzny namysł na naukową i filozoficzną kategorią problemu. Porusza takie zagadnienia jak: geneza problemów poznawczych, natura i struktura problemu, typy i funkcje problemów, specyfika problemów naukowych, specyfika problemów filozoficznych, czym jest problem interdyscyplinarny oraz co to znaczy rozwiązać problem. Rozważania te poprzedzone […]

Sięgając po niezbadane. Publikacja wydana z okazji jubileuszu 30-lecia Fundacji na rzecz Nauki Polskiej

„Sięgając po niezbadane” – taki tytuł nosi publikacja wydana z okazji jubileuszu 30-lecia Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Przybliżono w niej najważniejsze osiągnięcia naukowe laureatów grantów FNP.   Fundacja na rzecz Nauki Polskiej w grudniu ub.r. skończyła 30 lat. Z okazji jubileuszu FNP postanowiła przybliżyć dokonania wybranych laureatów. Kluczowym założeniem w selekcji był ścisły związek między wsparciem udzielanym badaczom […]

Część i całość. W stronę topoontologii

Przenieśmy się do krainy płaszczaków, czyli krainy stworzonej przez Edwina Abbotta, brytyjskiego pisarza, autora Flatlandii. Wyobraźmy sobie świat złożony z dużej kartki papieru. Jego mieszkańcy, odcinki, trójkąty, kwadraty, pięciokąty i inne figury mogą się swobodnie poruszać po tej kartce, ale nie mogą wyjść ani pod nią, ani ponad nią. Jak płaszczaki widzą siebie nawzajem? Okrągła moneta na kartce widziana z góry […]

Era komputeryzacji

Twierdzi się, że ludzkość żyje obecnie w fazie antropocenu, globalizacji, w erze zagłady klimatycznej, epoce post-humanum lub w erze komputeryzacji. Cztery pierwsze z dominujących pięciu diagnoz świata są pesymistyczne: uznają teraźniejszość za okres tragiczny – inicjujący zmierzch cywilizacji lub nawet zagładę ludzkości spowodowaną narastaniem źle wytyczonych roszczeń, żądz i interesów oraz zwykłej głupoty części ludzi, w tym suwerenów. Mówi się, […]

Klimatyczne ABC. Interdyscyplinarne podstawy współczesnej wiedzy o zmianie klimatu

Zmiana klimatu jest bez wątpienia jednym z poważniejszych, jeśli nie najpoważniejszym, wyzwaniem cywilizacyjnym, z jakim ludzkość mierzy się na początku XXI wieku (IPCC, 2018). Jeśli chcemy, aby nasza diagnoza problemu była prawidłowa, a zaproponowane rozwiązania skuteczne, musimy bazować na wiedzy naukowej. W debacie publicznej, w tym w mediach, a także w rozmowach prywatnych, możemy spotkać się z wieloma nieprawdziwymi informacjami na temat zmiany klimatu, […]

Studia Philosophica Wratislaviensia Tom 16 Nr 3 i 4 (2021)

Ukazały się wersje cyfrowe numerów 3 i 4 2021 “Studia Philosophica Wratislaviensia”. W numerze 3. Czytelnicy znajdą sympozjum wokół książki Wojciecha Sadego pt. “Struktura rewolucji relatywistycznej i kwantowej w fizyce”. Studia Philosophica Wratislaviensia Tom 16 Nr 3 (2021) Cały numer / Full issue  Mateusz Kotowski, Krzysztof Szlachcic | Wprowadzenie | Strony 7 | DOI: https://doi.org/10.19195/1895-8001.16.3.1 | Zobacz […]

Zmiana klimatu – skutki dla polskiego społeczeństwa i gospodarki

Zmiany klimatyczne są jednym z najpoważniejszych czynników środowiskowych. Wpływają one bezpośrednio i pośrednio na funkcjonowanie eko-systemów oraz na możliwości prowadzenia różnego rodzaju działalności gospodarczej. Siła oddziaływania zmian klimatu na człowieka jest bardzo duża. Koncentracja gazów cieplarnianych w atmosferze rośnie, a skutki tego procesu są już dostrzegalne gołym okiem. Niestety zmiany te, w przeważającej mierze, mają niekorzystny charakter. Jednocześnie zauważa się dużą […]

Narratio prima. Relacja pierwsza z ksiąg O obrotach Mikołaja Kopernika

Pierwsze pełne tłumaczenie na język polski książki Jerzego Joachima Retyka Narratio prima (Relacja pierwsza z ksiąg O obrotach Mikołaja Kopernika) – pierwszego drukowanego wykładu astronomii heliocentrycznej, napisanego latem 1539 na zamku w Lubawie, u boku Mikołaja Kopernika, a wydanego w 1540 roku w Gdańsku. Retyk przeszedł do historii nauki światowej jako jedyny uczeń Kopernika i człowiek, który w decydujący sposób przyczynił się do ukazania […]

Roczniki Filozoficzne 69 (4) 2021. Zapraszamy do lektury!

  Roczniki Filozoficzne 69 nr 4 (2021)   Artykuły O determinizmie, przyczynowości i wolnej woli: wkład fizyki | Grzegorz Karwasz | 5-24 | pdf (English) Tragedia i sceptycyzm | Robert Piłat, Martyna Filcek | 25-42 | pdf Krzywda i przebaczenie w Doktorze Żywago Borysa Pasternaka | Anna Głąb | 43-62 | pdf (English) Jaka konwergencja? Jaka korespondencja? Peirce’owska koncepcja prawdy | Dominik Jarczewski […]

Zwodniczy ogród błędów. Piśmiennictwo alchemiczne do końca XVIII wieku – Rafał T. Prinke. OPEN ACCES

[1]   Rafał T. Prinke – Zwodniczy ogród błędów. Piśmiennictwo alchemiczne do końca XVIII wieku „Zwodniczy ogród błędów” jest pierwszą w polskiej literaturze naukowej systematyczną i krytyczną prezentacją całości piśmiennictwa alchemicznego (wraz z towarzyszącą mu ikonografią) oraz aktualnego stanu badań nad tą specyficzną grupą źródeł. W swym zasadniczym założeniu praca stanowi wprowadzenie do źródłoznawstwa alchemii, poświęcając wiele miejsca kwestiom datacji, […]