Sekcja Filozofii Przyrody i Nauk Przyrodniczych Polskiego Towarzystwa Filozoficznego
Sekcja Filozofii Przyrody i Nauk Przyrodniczych Polskiego Towarzystwa Filozoficznego
Choć często myślimy i mówimy o tym, co istnieje, to niekiedy myśli nasze kierujemy na to, co nie istnieje. Źródłem tego może być brak wystarczającej wiedzy (jak miało to miejsce w przypadku wiary w istnienie potwora z Loch Ness) lub świadome działanie (gdy oddając się lekturze powieści, wyobrażamy sobie świat w niej przedstawiony). Co więcej, niektóre z takich przedmiotów „oddziałują” na świat tego, co istnieje. I tak część […]
Nakładem Wydawnictwa Towarzystwa Naukowego KUL ukazała się książka Stanisława Janeczka pt. Komisja Edukacji Narodowej. Studia i szkice z dziejów polskiej kultury intelektualnej, red. naukowy A. Starościc. Lublin: TN KUL 2018, s. 330 ISBN 978-83-7306-797-4 Komisja Edukacji Narodowej. Studia i szkice z dziejów polskiej kultury intelektualnej [tabs] [tab […]
Nadchodzi Osobliwość Kiedy człowiek przekroczy granice biologii Raymond „Ray” Kurzweil Drugie, poprawione wydanie kultowej książki Raymona Kurzweila o osiągnięciach człowieka w dziedzinie sztucznej inteligencji. Czym ludzki mózg różni się od komputera? Czy to możliwe, że jesteśmy śmiertelni tylko dlatego, że wciąż jeszcze nie chcemy żyć wiecznie? Co się stanie, kiedy sztuczna inteligencja zacznie dominować nad biologiczną. Czy w XXI wieku dojdzie do fuzji biologii […]
Nauki biologiczne kojarzone były głównie z różnymi sposobami klasyfikacji organizmów, stąd zaś ze strony przedstawicieli innych, „poważnych”, nauk przyrodniczych pogardliwe porównywanie biologii do „zbierania znaczków”. Dziś ta sytuacja diametralnie się zmieniła; liczba osób zaangażowanych w filozoficzne debaty związane z zagadnieniami biologii sprawia, iż jest to jedna z najbardziej płodnych dyscyplin z zakresu filozofii nauk szczegółowych. W jaki sposób zaszła ta nagła zmiana […]
Dziś Dzień Darwina. Darwin Day to święto obchodzone w wielu krajach w rocznicę urodzin Darwina (1809-1882) mające na celu popularyzację teorii ewolucji na drodze doboru naturalnego. Z tej okazji, nieco przekornie, polecamy lekturę znakomitej książki, której współautorem jest… No cóż Jerry’ego Fodora nie musimy chyba Państwu przedstawiać. Błąd Darwina – Jerry Fodor, Massimo Piattelli-Palmarini Błąd Darwina to doskonale uargumentowana publikacja pokazująca […]
Na tak rozbrajająco proste w swym sformułowaniu pytanie miał odpowiedzieć laureat Nagrody Nobla z fizyki (wraz z Paulem Dirakiem) za rok 1933, za “odkrycie nowych, płodnych aspektów teorii atomów i ich zastosowanie”, Erwin Schrödinger (1887-1961). Czym jest życie? Odpowiedź na to pytanie miała być udzielona w serii trzech wykładów wygłoszonych w Trinity College, w Dublinie. Inaugurujący wykład miał się odbyć w piątek 5 lutego […]
Od początku refleksji filozoficznej problem relacji pojawiał się przynajmniej implicite w rozmaitych próbach racjonalnego wyjaśniania rzeczywistości. Trudno wyobrazić sobie jakąkolwiek interpretację świata, a w jego ramach poszczególnych rodzajów bytów, nie wyłączając człowieka, bez uwzględnienia elementarnych odniesień, jakie występują między bytami bądź w samych bytach. Realne istnienie w obrębie bytów wielości, złożonych jedności, różnych struktur, związków, zależności, oddziaływań, dynamizmu, […]
Książka ta nie jest klasycznym podręcznikiem, nie stawia sobie też wygórowanych ambicji ścisłości. Nie jest poradnikiem w rodzaju „jak w pięć minut opanować sto zadań”, nie jest też „rozmową z własnym chomikiem o czarnych dziurach”. Jest raczej książką do uważnego czytania. Jej zadanie polega na pokazaniu wzajemnego przenikania się dwóch dziedzin: matematyki i fizyki. Kamień i liczba Między matematyką a fizyką Zbigniew Klimek Oficyna Wydawnicza […]
Umysł wszechświata Polskie wydanie książki ks. prof. Mariano Artigasa Przedmowa Jednym z ważniejszych wyzwań, z którym ludzkość powinna się zmierzyć u progu nowego tysiąclecia jest pokonanie rzekomego konfliktu między nauką a religią, aby osiągnąć nowy stan owocnego dialogu i współpracy między nimi. Kluczowe do realizacji tego zadania jest odnalezienie wspólnej podstawy dla nauki i religii oraz analiza w jaki sposób mogą wzajemnie […]
Wydział Filozofii KUL zaprasza na debatę wokół książki Rogera Scrutona pt. Zielona filozofia. Jak poważnie myśleć o naszej planecie. W dyskusji pt. Konserwatyzm a ekologia udział wezmą: Rafał Paweł Wierzchosławski – filozof, tłumacz książki Stanisław Jaromi OFM Conv. – ekolog, filozof przyrody, przewodniczący Ruchu Ekologicznego św. Franciszka z Asyżu – REFA i szef portalu www.swietostworzenia.pl Hubert Łaszkiewicz – historyk, specjalista […]
Nakładem Wydawnictwa IFiS PAN ukazał się polski przekład prac pt. Przyroda i Grecy. Nauki przyrodnicze i humanistyczne. Erwin Schrödinger Przyroda i Grecy. Nauki przyrodnicze i humanistyczne Na wstępie pierwszej części książki Schrödinger uznał za niezbędne usprawiedliwienie się, że w swoich wykładach jako profesor fizyki teoretycznej zajmuje się historią rozwoju pewnych idei w starożytnej Grecji. Uzasadnieniem ma być możliwość pogłębienia rozumienia współczesnej […]
Czy człowiek po śmierci w sensie organicznym pozostaje nadal człowiekiem, czy staje się rodzajem rzeczy? Kiedy przestaje być zdolny do solidarności gatunkowej z martwym ciałem? Jak zmieniające się normy społeczne i kulturowe wpływają na podejście do szczątków? Na te i inne pytania odpowiada prof. Ewa Domańska w swojej najnowszej książce “Nekros. Wprowadzenie do ontologii martwego ciała”. Książka wpisuje się w nurt szybko rozwijającej się transdyscypliny badań […]
W ramach serii Dydaktyka Filozofii ukazał się kolejny, siódmy tom pt. Filozofia Boga. Niniejszy tom skupił znakomite grono uczonych. Mamy nadzieję na jego życzliwe przyjęcie przez polskie środowisko filozoficzne i ufamy, że systematyczne zamieszczanie serii w bazie JSTOR zagwarantuje obecność polskiej myśli filozoficznej w obiegu międzynarodowym. W przyszłym roku ukażą się dwie kolejne części serii – Logika i Metodologia. Książka: Filozofia Boga Cz. I: Poszukiwanie […]
W wydawnictwie UMCS ukazała się książka Andrzeja Łukasika pt. Filozoficzne zagadnienia mechaniki kwantowej. Książka Andrzeja Łukasika jest jednym z najlepszych wprowadzeń do filozofii fizyki kwantowej dla humanistów, łączy bowiem elementy wiedzy ścisłej zarówno z podstawami formalizmu matematycznego mechaniki kwantowej, jak i z panoramą filozoficznych problemów wynikających z tej teorii. […] Autor ujął w pracy wszystkie najważniejsze kwestie “filozofii kwantów”, zrobił […]
Człowiek. Jego natura i środowisko w świecie – Arnold Gehlen Przedłożona polskiemu czytelnikowi praca Człowiek. Jego natura i stanowisko w świecie (1940) stanowi przełomowe, klasyczne już dzieło z zakresu antropologii filozoficznej. Gehlen przedstawia w nim koncepcję człowieka jako istoty ułomnej (Mängelwesen): człowiek przychodzi na świat pozbawiony wyspecjalizowanych instynktów, organów ataku i obrony, nieprzystosowany do życia w ściśle określonym środowisku. Niekorzystny […]
WOKÓŁ REDUKCJONIZMU FIZYCZNEGO Filozoficzne dylematy humanistów i przyrodoznawców Od dwunastu lat filozofowie i fizycy spotykają się co roku w Poznaniu na konferencjach związanych z filozoficznymi problemami przyrodoznawstwa. Spotkania organizują Wydział Fizyki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza i Instytut Filozofii UAM, przy współudziale Pracowni Pytań Granicznych UAM, patronują im Sekcja Filozofii Przyrody Polskiego Towarzystwa Filozoficznego i Poznański Oddział Polskiego Towarzystwa Fizycznego. Redaktorzy tomu […]
Konsekwencje wyjaśnień darwinowskich w metaetyce Adrian Kuźniar Liczni filozofowie utrzymują, że dysponujemy dobrymi racjami, by sądzić, że przynajmniej niektóre z naszych przekonań wartościujących − w szczególności przekonań moralnych − to przekonania będące skutkami procesu ewolucji biologicznej na drodze doboru naturalnego. Dotyczy to w pierwszej kolejności tych przekonań wartościujących, które odnajdujemy w wielu kulturach i spotykamy w różnych okresach historycznych. Zespół przekonań o ewolucjonistycznej genezie […]
Przeciw empatii. Argumenty za racjonalnym współczuciem Paul Bloom Czy to możliwe, że empatia nas ogłupia? Zatem, jeśli nie empatia, to co zamiast niej? O tym w kontrowersyjnej, ale pasjonującej książce cenionego amerykańskiego psychologa Paula Blooma. To wybitny specjalista psychologii rozwoju dziecka, psychologii społecznej i psychologii moralności. Uważa, że empatia jest jak reflektor koncentrujący naszą uwagę na sytuacjach wymagających naszego zaangażowania i pomocy. Ale reflektor ma ograniczony zasięg […]
Anemia sierpowata, hemofilia, wodogłowie normotensyjne, pląsawica Huntingtona, mukowiscydoza oraz cały szereg innych chorób skłoniły autora – laureata Nagrody Pulitzera za Cesarza wszech chorób – do zadania pytania, co otrzymaliśmy w spadku od przodków. Bo jeśli spojrzymy na ludzi z punktu widzenia genetyki, to okaże się, że wszyscy jesteśmy dziećmi jednej matki – mitochondrialnej Ewy. Dlaczego więc, będąc tak podobni, tak bardzo się różnimy? […]
Ateizm. Co każdy powinien wiedzieć Książka Michaela Ruse’a to popularnonaukowe omówienie najważniejszych elementów światopoglądu ateistycznego. Autor wchodzi w polemikę z Richardem Dawkinsem i Danielem Dennettem i broni tezy, że ateizm to zagadnienie moralne, a nie tylko kwestia faktów – stawia pytanie, czy ateista, który odrzuca boski autorytet, może być dobrym człowiekiem. Ruse ujmuje kwestię ateizmu z punktu widzenia historii, filozofii, religii, socjologii i teologii, odnosząc […]
