Miscellanea methodologica. Wybór tekstów Andrzeja Bronka SVD i Stanisława Majdańskiego

Prezentowany tom zawiera artykuły dwóch profesorów Katedry Metodologii Nauk na Wydziale Filozofii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II: Stanisława Majdańskiego i ks. Andrzeja Bronka, którzy przez wiele lat współpracowali ze sobą, przyjaźnili się, współkształtowali swoje myślenie i wspólnie pisali teksty. Obydwaj są kontynuatorami i współtwórcami tradycji metodologicznej KUL, stworzonej przez ks. prof. Stanisława Kamińskiego na Wydziale Filozofii w ramach Lubelskiej Szkoły Filozoficznej, nazywanej też […]

Dwie Anny i filozofia. Rozmowy z Prof. Anną Latawiec i Prof. Anną Lemańską oraz wybór tekstów

Jestem filozofem przyrody, ponieważ usiłując poznawać środowisko przyrodnicze, rozpoczynam od wiedzy przyrodniczej i następnie staram się docierać do istoty struktur organizmów żywych, do istoty ich funkcjonowania. Do swoich badań wykorzystuję oczywiście metody filozoficzne, ale niezbędne jest przy tym uwzględnienie naukowo-przyrodniczego obrazu świata. (…) Jako filozofa przyrody interesuje mnie zwłaszcza tajemnica życia, a zatem filozofia przyrody ożywionej. Informacji […]

Marcin Czakon

Struktura matematyki – Marcin Czakon

Celem jaki stawiamy przed tą książką,jest chęć zrozumienia, co to znaczy, że matematyka jest nauką o strukturach. Osiągnięcie tego celu będzie zależało od zrozumienia tego, co kryje się pod pojęciem “struktury” w obrębie matematyki. Pierwszy sposób rozumienia pojęcia struktury matematycznej to struktura-jako-teoria, albo inaczej struktura teorii. Drugi ze sposobów rozumienia pojęcia struktury to struktura-jako-przedmiot, czyli obiekt badany przez matematykę. Próbując zrozumieć stanowisko strukturalistyczne w obrębie filozofii […]

Elementary Particle Physics. The Standard Theory

Elementary Particle Physics The Standard Theory John Iliopoulos and Theodore N. Tomaras Since the development of natural philosophy in Ancient Greece, scientists have been concerned with determining the nature of matter’s smallest constituents and the interactions among them. This textbook examines the question of the microscopic composition of matter through an […]

Roberta Boyle’a teoria nauk empirycznych

Przedstawiając dorobek Boyle’a — zarówno przyrodniczy, jak i filozoficzny — należy wskazać na szerszy kontekst: historyczny, społeczny i polityczny, ale przede wszystkim metodologiczny oraz epistemologiczny. Aby uchwycić i zrozumieć fenomen przemian zachodzących w siedemnastowiecznej wiedzy empirycznej oraz rolę Boyle’a w tym procesie, należy przyjrzeć się jego praktyce badawczej, teoretycznym, metodologicznym postulatom oraz mechanizmom ich wdrażania. Pozwoli to zilustrować genezę i proces kształtowania się nowożytnych nauk empirycznych oraz ukazać oryginalność dorobku Boyle’a.

Metafizyka. Współczesne wprowadzenie – Michael J. Loux

Metafizyka. Współczesne wprowadzenie Michaela J. Louxa jest podręcznikiem przeznaczonym dla studentów filozofii, który w sposób analityczny omawia następujące tematy z zakresu metafizyki: uniwersalia konkretne partykularia modalność przyczynowość czas trwanie w czasie realizm i antyrealizm Wydawnictwo KUL 2021 tłumaczenie Marcin Iwanicki   [tabs] [tab title=”Spis treści”] SPIS TREŚCI Od tłumacza   5 Wprowadzenie    13 Przegląd treści    13 Kilka […]

Opuszczone i odnalezione. Nowe topografie śmierci – Agnieszka Kaczmarek

Początek i koniec, życie i śmierć to figury, które z łatwością znajdujemy również w filozoficznej refleksji nad przyrodą. Świat przyrody to codzienne misterium życia i śmierci Seria Tempus fugit powstaje pod redakcją Dariusza Czaji. Zamysł serii wydawniczej wyrażają słowa zawarte na stronie Wydawnictwa Pasaże. Czas jest obsesją współczesności. Żyjemy w terrorze chwili. Przyspieszający czas zagarnia coraz większe obszary rzeczywistego. Książki publikowane […]

Ulepszanie poznawcze człowieka. Perspektywa filozoficzna

„Tematem przewodnim wszystkich tekstów jest problem ulepszania człowieka, ideowo mieszczący się w szeroko rozumianym nurcie transhumanizmu. Nurt ten postuluje celowe dążenie do poprawiania ludzkiej natury, choć owo poprawianie może być rozumiane bardzo odmiennie: od ograniczonych interwencji terapeutycznych, przez intensyfikowanie naturalnych cech o różnym charakterze (np. wydłużanie życia, ulepszanie zdolności kognitywnych), aż po dążenie do wykreowania jakościowo odmiennej podmiotowości, w jakichś […]

Honorata Korpikiewicz Wszechświat twoim domem. Kosmoekologia

Wszechświat twoim domem. Kosmoekologia – Honorata Korpikiewicz

Człowiek od tysiącleci poszukiwał w Niebie doskonałości, harmonii, symetrii. Doskonałe miały być ruchy i kształty ciał niebieskich, harmonijne rozmieszczenie ich orbit i harmonijne dźwięki, jakie wydawać miały przy obrotach. Harmonię odnajdywano także w ziemskim środowisku: w „miłych dla ucha” dźwiękach, symetrycznej budowie ciała ludzi i zwierząt, a także w świecie idei, geometrii i matematyce. Także współcześnie nie jesteśmy wolni od postrzegania harmonii; jawi się nam ona w poszukiwaniu reguł ruchu planet, piękna matematycznych konstrukcji i fizycznych teorii, w percepcji dzieł sztuki oraz w dążeniu do harmonijnej egzystencji człowieka w Świecie.

Problem ewolucji Świata w kierunku coraz większej różnorodności i złożoności został dostrzeżony znacznie później, chociaż za najwcześniejsze jego wskazanie należy uznać sformułowaną przez Konrada Rudnickiego i Michała Hellera prahinduską zasadę kosmologiczną. Z systemów filozoficznych podkreślić należy znaczenie opartej na pojęciu urozmaicenia (różnorodności), wciąż niedocenianej, relacyjnej teorii Gottfrieda Leibniza. Na różnorodność biologiczną bioróżnorodność zwrócono uwagę dopiero w końcu XX wieku, choć zadziwiał się tą własnością Przyrody już Karol Darwin. Bioróżnorodność ma ogromne znaczenie w ocenie stanu ziemskiego środowiska przyrodniczego i wskazuje na stopień jego degradacji.

Postulaty i metafory. Dwie wizje podstaw matematyki - Jerzy Pogonowski

Postulaty i metafory. Dwie wizje podstaw matematyki – Jerzy Pogonowski

Adresatami obu esejów sa ci specjaliści nauk kognitywnych, którzy interesuje się poznaniem matematycznym. Pierwszy esej dotyczy szczególnego okresu w historii matematyki, w którym metoda aksjomatyczna, obecna wcześniej właściwie jedynie w Elementach Euklidesa, zaczyna być podstawowa metodą uprawiania matematyki. Od drugiej połowy XIX wieku coraz wyraźniejsze staje się traktowanie matematyki jako nauki o różnego rodzaju strukturach. Warto przy tym zwrócić uwagę na następujące odróżnienie. Pewne struktury matematyczne są wyróżnione i metoda aksjomatyczna miałaby scharakteryzować je w sposób jednoznaczny. Dotyczyło to liczb naturalnych, całkowitych, wymiernych, rzeczywistych i zespolonych oraz systemu geometrii euklidesowej. Inne typy struktur, np. grupy, pierścienie, ciała, przestrzenie topologiczne, tworzą klasy, które miały być charakteryzowane jedynie ogólnie przez odpowiednie aksjomaty. Oba rodzaje takich charakterystyk obecne są w omawianych w tym eseju pracach postulatystów amerykańskich, zwłaszcza Edwarda Huntingtona i Oswalda Veblena. Interesujące jest przy tym wyłanianie się pewnych pojęć metalogicznych, przede wszystkim kategoryczności oraz różnych odmian zupełności. Pojęcia te uzyskują precyzyjne sformułowania i badane są dokładniej dopiero nieco później, w pierwszej połowie XX wieku.

Tomasz z Akwinu. Komentarz do De Hebdomadibus Boecjusza

„Dlaczego św. Tomasz z Akwinu komentował «De Trinitate» i «De hebdomadibus» Boecjusza?”. To postawione przez ks. prof. Mariana Kurdziałka pytanie, w artykule noszącym identyczny tytuł, nie straciło na aktualności, ze względu na stały brak wystarczających przesłanek do udzielenia pełnej i wyczerpującej odpowiedzi. Stawiając tę kwestię badacz ten, nie traktował jej jako pytania retorycznego i oczywiście sformułował próbę odpowiedzi. Traktaty te dla Tomasza miały stanowić doskonałą okazję do ukazania znaczenia […]

Antywirusowe autorskie spotkania w sieci – Wierzę, żeby rozumieć

We środę, 02 czerwca 2021 roku o godz. 20.00 zapraszamy na drugi dodatkowy program Antywirusowych autorskich spotkań w sieci, czyli suplement do 3. edycji. “Wierzę, żeby rozumieć” – to wielowątkowa rozmowa z KS. MICHAŁEM HELLEREM, której współautorami są Wojciech Bonowicz, Bartosz Brożek i Zbigniew Liana. Ksiądz Michał Heller – filozof, kosmolog. Współtwórca Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych UJ w Krakowie. Laureat licznych nagród i wyróżnień, autor kilkudziesięciu […]

Interpretacje rozwoju biologii ewolucyjnej na przełomie XIX i XX wieku – Michał Jakub Wagner

Tematem książki jest szczególny okres w historii rozwoju biologii ewolucyjnej, z przełomu XIX i XX wieku, który w literaturze przedmiotu określany jest „zaćmieniem darwinizmu”. „Zaćmienie” to, w opinii badaczy, miało objawiać się nagłym spadkiem zainteresowania teorią ewolucji autorstwa Karola Darwina na rzecz innych, nie-darwinowskich koncepcji ewolucyjnych, takich jak: neolamarkizm, ortogeneza, saltacjonizm i mutacjonizm. Interpretacje rozwoju biologii ewolucyjnej na przełomie […]

God’s Action in the World. A New Philosophical Analysis – Marek Słomka

God’s Action in the World. A New Philosophical Analysis – Marek Słomka

The problem of God’s action in the world is at the heart of debates today on the relationship between science and religion. By analysing the issue through the lens of analytic philosophy, Marek Slomka reveals how philosophy can successfully bridge science and theology to bring greater clarity to divine action.This book identifies essential aspects from various branches of theism, starting with traditional Thomistic approaches, through to their modified forms such as Molinism and contemporary varieties such as free-will theism and probabilistic theism. Analysing crucial elements of God’s nature including omnipotence, omniscience, his relation to time and the tension between immanence and transcendence, Slomka reveals the difficulties in proposing a single conception of God through one theistic tradition. Instead of simplistically juxtaposing particular theistic trends, he highlights the value of pluralistic insights that also draw on important scientific theories, including Darwin’s evolution, quantum mechanics and cosmology.By taking a renewed stance on theism that takes into account modern scientific knowledge, this book argues for a new presentation of the problem of God’s action in the world and justifies the need for further discussion on contemporary manifestations of internal and external criticism of theism.

Idee ewolucji w biologii i humanistyce – Krzysztof Łastowski

Idee ewolucji w biologii i humanistyce – Krzysztof Łastowski

Książka stanowi wybór artykułów z naukowej działalności Profesora Krzysztofa Łastowskiego. Obejmuje ona trzy wątki tematyczne. Pierwszy to refleksja metodologiczna nad praktyką badań biologicznych, która podkreśla miejsce i funkcję poznawczą teorii ewolucji, w tym teorię doboru naturalnego. Autor prezentuje wizję wskazującą na konieczność skorygowania słynnego powiedzenia Theodosiusa Dobzhansky’ego, że „nie ma w biologii niczego, co nie byłoby zrozumiane w świetle teorii doboru naturalnego”. Istotą […]

Fenomen Szkoły Lwowsko-Warszawskiej (EPUB OPEN ACCESS)

Słownik języka polskiego PWN odnotowuje m.in. trzy znaczenia słowa „fenomen”: (1) rzadkie, niezwykłe zjawisko; (2) osoba wyjątkowa, niezwykle uzdolniona; (3) fakt empiryczny będący punktem wyjścia badań naukowych. W tytule nie chodzi o „fenomen” w sensie drugim, chociaż do Szkoły Lwowsko-Warszawskiej należało wiele osób wyjątkowych i niezwykle uzdolnionych, do których z powodzeniem można odnosić słowo „fenomen” w tym sensie. Tytułowy zwrot „Fenomen Szkoły […]

Kazimierz Kłósak

Kazimierz Kłósak

Nakładem Wydawnictwa Naukowego Akademii Ignatianum w Krakowie w serii wydawniczej “Polska filozofia chrześcijańska w XX wieku” ukazała się książka pt. Kazimierz Kłósak. Do pobrania: Książka — plik PDF Książka — plik EPUB Czytaj książkę online   Sugerowane cytowanie: A. Lemańska, A. Olszewski, A. Świeżyński, K. Trombik, Kazimierz Kłósak, Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie, Kraków 2020 [tabs] [tab title=”Spis […]

Nauka i jej granice. Nauki przyrodnicze z perspektywy chrześcijańskiej

Nauka, szczególnie nauki przyrodnicze, znalazła się ostatnio pod ostrzałem. Nie cieszy się już takim szacunkiem jak niegdyś. Z prawej strony pojawiają się nowe ataki na darwinizm i argumenty na rzecz teorii inteligentnego projektu. Z lewej − teoretycy postmodernizmu atakują samą ideę obiektywnej prawdy naukowej i w ogóle jakiejkolwiek obiektywnej prawdy. Del Ratzsch w całej tej wrzawie zachowuje spokój i jednocześnie pokazuje, jak zmieniały […]

Współczesne epistemiczne układy odniesienia w nauce

Książka ta dotyczy sporu o najbardziej elementarne warunki uprawiania nauki. Jej celem jest syntetyczne przedstawienie idei epistemicznych układów odniesienia (EUO). Za pomocą tego podejścia daje się uchwycić największe możliwe różnice w poglądach, które pretendują do miana naukowości. EUO to, przyjmowane na mocy decyzji uczonych, niewielkie, dwu- lub trzyelementowe zbiory najbardziej elementarnych, historycznie zmiennych założeń, które określają […]

Historia fizyki w Polsce – Andrzej Kajetan Wróblewski

  Aby właściwie zrozumieć i przedstawić stan fizyki w jakiejś odległej epoce, trzeba się postarać „wejść w skórę” działających wtedy uczonych, naśladować ich sposób myślenia i pojmować ich ograniczenia. Musimy się starać „podsłuchać” miniony czas. Inaczej łatwo jest wyciągać fałszywe i nieuzasadnione wnioski. z Przedmowy Niniejsza publikacja to pierwszy w Polsce kompleksowy opis rozwoju fizyki w naszym kraju – […]