Sekcja Filozofii Przyrody i Nauk Przyrodniczych Polskiego Towarzystwa Filozoficznego
Sekcja Filozofii Przyrody i Nauk Przyrodniczych Polskiego Towarzystwa Filozoficznego
Naukowy obraz świata 01 Naukowy obraz świata 02 Naukowy obraz świata 03 Naukowy obraz świata 04 Naukowy obraz świata 05 Naukowy obraz świata 06 Related posts: Historia nauk przyrodniczych dla humanistów (4-6) – Wojciech Sady Prawdziwość jako kryterium demarkacji Prawdziwość jako kryterium demarkacji Co to jest społeczna epistemologia? Wprowadzenie do nowego nurtu […]
W ramach dorocznego Wykładu im. Aleksandra Jabłońskiego, którego XXXV edycję organizuje 24 lutego Instytut Fizyki UMK, prof. dr hab. Ewa Górecka z Wydziału Chemii Uniwersytetu Warszawskiego wygłosi prelekcję „To be (polar, helical) or not to be – ciekłe kryształy i ich niezwykłe struktury”. Typowe molekuły tworzące ciekłe kryształy mają sztywny, wydłużony kształt. Molekuły takie chętnie ustawiają się równolegle do siebie tworząc fazę nematyczną, […]
Wydział Fizyki i Wydział Filozoficzny Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zapraszają na XVIII Ogólnopolską Konferencję Filozofii Fizyki, która odbędzie się 4 i 5 marca 2022 r. w trybie zdalnym na platformie Teams. Patronat nad konferencją objęły Poznańskie Oddziały: Polskiego Towarzystwa Fizycznego i Polskiego Towarzystwa Filozoficznego. Część i całość Program 4 marca (piątek) LINK na I dzień konferencji https://bit.ly/czesc_calosc_piatek 09.00 – otwarcie konferencji – […]
Filozofię i naukę zawsze napędzało podejrzenie, że nasza wiedza o świecie jest niekompletna. Owa nieufność wobec przekonania o pełnym wyjaśnieniu natury bytu wypływa nie tylko z uświadomienia sobie faktu, że jako istoty ludzkie jesteśmy podatni na błędy poznawcze. Istotną rolę odgrywa tutaj również przeświadczenie, że świat, w którym żyjemy, jest czymś tak wysoce skomplikowanym, że być może nigdy nie będziemy w stanie „zamknąć” go w precyzyjnie zdefiniowanych terminach jakiejkolwiek, nawet najbardziej wyszukanej teorii. To wszystko nie zmienia jednak faktu, że wciąż próbujemy odkryć to, co wydaje się znajdować poza naszym zasięgiem. Gdy dochodzi do takiego odkrycia, najczęściej towarzyszy mu swego rodzaju euforia i naukowy optymizm. Jest on zrozumiały, jeśli udało nam się w końcu ujawnić głęboko ukryty aspekt naszego świata. Często dopiero później zaczynamy sobie zdawać sprawę z tego, że nie jesteśmy w stanie w pełni zrozumieć, co właściwie udało nam się odsłonić. Wydaje się, że z taką sytuacją mamy do czynienia, gdy zmagamy się z mechaniką kwantową.
„Rzeczywistość kwantowa” to 43. numer „Filozofuj!”, czasopisma popularnonaukowego o filozofii.
W cyklu „Nauka bez granic” (Nauka bez granic) zapraszamy na wykład prof. Charlesa H. Bennetta „Insights from physics into information theory and vice versa „oraz na rozmowę bez granic, którą z prof. Bennettem przeprowadził dr Karol Jałochowski. Spotkanie poprowadziła dr inż. Agnieszka Żelazna z Wydziału Inżynierii Środowiska Politechniki Lubelskiej. Wydarzenie miało miejsce 23 września 2021 r. w ACKiM UMCS Chatka Żaka podczas XVII Lubelskiego Festiwalu Nauki, […]
Zgodnie z § 7 ust. 3 rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 19 stycznia 2018 r. w sprawie szczegółowego trybu i warunków przeprowadzania czynności w przewodach doktorskich, postępowaniu habilitacyjnym oraz w postępowaniu o nadanie tytułu profesora (Dz. U. z 2018 r. poz. 261) oraz zgodnie z art. 179 ust. 1 ustawy z dnia 3 lipca 2018 r. Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce […]
Empiryści logiczni i Popper chcieli nauki oczyszczonej z metafizyki. Kuhn (1962) wykazał, że bez metafizyki – czyli empirycznie niesprawdzalnych założeń – nie ma nauki. Wykorzystali to m.in. kreacjoniści „naukowi”, którzy twierdzili, że teoria ewolucji wydaje się lepsza od teorii rozumnego projektanta tylko dlatego, że wcześniej przyjęto metafizyczne założenia naturalistyczne. Mahner (2007) odpowiedział na to, że istnieje „dobra” metafizyka i to ona czyni dany system przekonań naukowym. A zatem o naukowości ma decydować to, co teoria (milcząco) twierdzi o świecie, ale co jest empirycznie niesprawdzalne.
Tymczasem – i tego twierdzenia będę bronił – bardzo wiele z tego, co naukowcy twierdzą o świecie, jest prawdą – w sensie zgodności z rzeczywistością. Mało tego, właśnie dzięki systematyczności badań wiemy, że jest prawdą.
Naukowe są, w pierwszym rzędzie, nie teorie, ale prace badawcze. Naukowość teorii jest pochodna względem naukowości badań: teorie są naukowe, jeśli mają udane – naukowe – zastosowania. Badania każdorazowo oparte są na już posiadanej wiedzy. Naukowe są badania, w trakcie których układy eksperymentalne buduje się w oparciu o twierdzenia, o których wiemy, że są prawdziwe, a nowe twierdzenia wywnioskowuje się z tamtych twierdzeń i nowych wyników eksperymentów. A jeśli używamy założeń, których prawdziwość nie jest nam znana, to badania są naukowe, jeśli jasno zdajemy sobie z tego sprawę i uwzględniamy to gdy ogłaszamy wyniki swoich badań.
Zapraszamy do udziału w zdalnym posiedzeniu seminarium „Filozoficznych problemów wiedzy” w dniu 25 lutego br., godz. 11:30, w czasie którego referat nt. Prawdziwość jako kryterium demarkacji wygłosi Prof. Wojciech Sady (UŚ, Katowice).
Pojedynczy złamany trzonowiec znaleziony w smaganym wiatrem skalnym schronie w południowo-wschodniej Francji może przesunąć wiedzę o pierwszych śladach człowieka współczesnego w Europie o prawie 10.000 lat.
William Dembski i Michael Ruse przedstawiają wyczerpujący i wyważony przegląd debaty dotyczącej biologicznych początków – kontrowersyjnej dialektyki toczonej od czasu publikacji książki Darwina O powstawaniu gatunków w 1859 roku. Czy obecność projektu w organizmach jest rezultatem niekierowanych sił przyrodniczych? Czy może jednak mamy do czynienia z zamysłem i teleologią, a jeżeli tak, to czy ten projekt jest wykrywalny empirycznie, a tym samym podlega badaniom naukowym? Zasadniczo […]
The Vienna Circle and the Lvov-Warsaw School Online Workshop in the History of Logic and Analytic Philosophy February 12-13, 2022 Link to all sessions: https://us02web.zoom.us/j/89948844838 The Worksop presents two groups of early analytic philosophy: the Lvov-Warsaw School and the Vienna Circle as well as interactions between them. It is an event accompanying the […]
Empiryści logiczni i Popper chcieli nauki oczyszczonej z metafizyki. Kuhn (1962) wykazał, że bez metafizyki – czyli empirycznie niesprawdzalnych założeń – nie ma nauki. Wykorzystali to m.in. kreacjoniści „naukowi”, którzy twierdzili, że teoria ewolucji wydaje się lepsza od teorii rozumnego projektanta tylko dlatego, że wcześniej przyjęto metafizyczne założenia naturalistyczne. Mahner (2007) odpowiedział na to, że istnieje „dobra” metafizyka i to ona czyni dany system przekonań naukowym. A zatem o naukowości ma decydować to, co teoria (milcząco) twierdzi o świecie, ale co jest empirycznie niesprawdzalne. […]
Tymczasem – i tego twierdzenia będę bronił – bardzo wiele z tego, co naukowcy twierdzą o świecie, jest prawdą – w sensie zgodności z rzeczywistością. Mało tego, właśnie dzięki systematyczności badań wiemy, że jest prawdą.
Naukowe są, w pierwszym rzędzie, nie teorie, ale prace badawcze. Naukowość teorii jest pochodna względem naukowości badań: teorie są naukowe, jeśli mają udane – naukowe – zastosowania. Badania każdorazowo oparte są na już posiadanej wiedzy. Naukowe są badania, w trakcie których układy eksperymentalne buduje się w oparciu o twierdzenia, o których wiemy, że są prawdziwe, a nowe twierdzenia wywnioskowuje się z tamtych twierdzeń i nowych wyników eksperymentów. A jeśli używamy założeń, których prawdziwość nie jest nam znana, to badania są naukowe, jeśli jasno zdajemy sobie z tego sprawę i uwzględniamy to gdy ogłaszamy wyniki swoich badań.
Zapraszamy do udziału w zdalnym posiedzeniu seminarium „Filozoficznych problemów wiedzy” w dniu 25 lutego br., godz. 11:30, w czasie którego referat nt. Prawdziwość jako kryterium demarkacji wygłosi Prof. Wojciech Sady (UŚ, Katowice).
Uprzejmie informujemy, że podczas posiedzenia online w dniu 27 stycznia 2022 r. Zarząd Sekcji Filozofii Przyrody i Nauk Przyrodniczych jednogłośnie podjął decyzję, że XV Warsztaty Filozofii Przyrody odbędą się w dniach 30 czerwca – 3 lipca 2022 r. w Ciążeniu, w Domu Pracy Twórczej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
O szczegółach spotkania będziemy Państwa informowali w oddzielnym zaproszeniu.
Polskie Towarzystwo Filozoficzne Oddział w Poznaniu zaprasza na wykład, który wygłosi Prof. Zbigniew Drozdowicz Wydział Antropologii i Kulturoznawstwa UAM Od naukowości do pseudonaukowości Wykład w trybie zdalnym odbędzie się w poniedziałek 7 lutego 2022 o godz. 18:00 Link do spotkania https://zoom.us/j/93931897764?pwd=QndaNXZ6T3VteUsyME82dHFrTVFpdz09 Meeting ID: 939 3189 7764 Passcode: 35zAc9 Related posts: Prawdziwość jako kryterium demarkacji Planety poza Układem Słonecznym: 30 lat później […]
Zapraszamy na seminaria Pracowni Historii Nauk Przyrodniczych i Medycznych Instytutu Historii Nauki Polskiej Akademii Nauk. Podczas któreodbędzie się 2 lutego 2022 r. o godzinie 12.00 (online) dr hab. Anna Trojanowska, prof. PAN zaprezentuje temat: Rośliny lecznicze stosowane w czasie morowego powietrza opisane w Zielniku Szymona Syreniusza (1613). Zainteresowanych udziałem prosimy o kontakt z prof. Iwoną Arabas (iarabas@ihnpan.pl). Instytut Historii Nauki Polskiej Akademii […]
Dla Finów Eero Mäntyranta jest ikoną. Biegacz narciarski siedem razy zdobył medale olimpijskie i pięć razy był medalistą mistrzostw świata. Nie miał sobie równych. Nic dziwnego, że wiele osób podejrzewało go o doping. Czemu zawdzięczał wybitne osiągnięcia? Co robił, że bił rywali na głowę? Czy był “superczłowiekiem”? Dopiero po latach okazało się, że wyjaśnienie tej medycznej zagadki tkwi… w genach. Niezwykłą historię Eero […]
Wydział Fizyki i Wydział Filozoficzny Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zapraszają do udziału w XVIII Ogólnopolskiej Konferencji Filozofii Fizyki, która odbędzie się w trybie zdalnym na platformie Teams 4-5 marca 2022 r. Temat: Część i całość Mamy nadzieję, że spotkanie będzie okazją do przedstawienia ontologicznych, epistemologicznych i metodologicznych refleksji dotyczących relacji między obiektami fizycznymi a ich częściami, a także dylematów ich empirycznego badania […]
Jeden z wiodących filozofów umysłu jasno, lecz prowokująco argumentuje na rzecz całkowicie nowej teorii świadomości: panpsychizmu. Zrozumienie, w jaki sposób mózg wytwarza świadomość, to jedno z największych wyzwań współczesnej nauki. Część filozofów twierdzi, że świadomość to coś nadprogramowego, czego nie da się sprowadzić do fizycznej maszynerii mózgu. Inni uważają, że wyjaśnienie świadomości wymaga jedynie konsekwentnego wykorzystania metod, jakimi naukowcy posługiwali się do tej pory. […]
Kosmologia współczesna ma status nauki interdyscyplinarnej w tym sensie, że łączy dwie teorie, na bazie których wypracowywany jest model – standardowy model cząstek elementarnych i standardowy model kosmologiczny. Ta metodologiczna ewolucja dokonuje się dzięki doskonalonym narzędziom obserwacji (nowoczesne teleskopy, detektory, misje satelitarne). Efekty obserwacji naziemnych i satelitarnych dają się przedstawić między innymi w postaci map wielkoskalowej struktury Wszechświata, co pozwala […]
Fakt, że Canguilhem występuje zawsze w towarzystwie swoich francuskich kolegów i koleżanek powoduje, że nie jest, jak i mało kto z tego grona, uznawany za interesującego myśliciela przez tak zwaną analityczną filozofię nauki. Wynika to zapewne z ograniczonej dostępności francuskich prac oraz bariery językowej, która powoli zanika wraz z kolejnymi tłumaczeniami i artykułami omawiającymi poszczególnych myślicieli. Drugi powód jest pewnie o wiele bardziej istotny. Współczesną francuską filozofię […]
Twierdzi się, że ludzkość żyje obecnie w fazie antropocenu, globalizacji, w erze zagłady klimatycznej, epoce post-humanum lub w erze komputeryzacji. Cztery pierwsze z dominujących pięciu diagnoz świata są pesymistyczne: uznają teraźniejszość za okres tragiczny – inicjujący zmierzch cywilizacji lub nawet zagładę ludzkości spowodowaną narastaniem źle wytyczonych roszczeń, żądz i interesów oraz zwykłej głupoty części ludzi, w tym suwerenów. Mówi się, […]
