Autor: Andrzej Zykubek

Andrzej Zykubek, biolog i filozof, nauczyciel i miłośnik filozofii przyrody, dyskutujący ewolucjonista, zainteresowany genezą życia i umysłu poszukiwacz zatrudniony od niedawna w Katedrze Kognitywistyki UMK i od wielu lat związny z Wydziałem Filozofii KUL. Sympatyk torfowisk, rowerów i górskich wędrówek, wypraw kajakowych i bardzo dobrej muzyki. Wieloletni Członek Komitetu Organizacyjnego i Organizator Lubelskiego Festiwalu Nauki. Wbrew pseudonimowi nadanemu mu przez studentów lubi innych przedstawicieli gatunku Homo sapiens sapiens.
Pozaempiryczne kryteria oceny teorii w kosmologicznej praktyce badawczej - Dariusz Dąbek

Pozaempiryczne kryteria oceny teorii w kosmologicznej praktyce badawczej – Dariusz Dąbek

Pozaempiryczne kryteria oceny teorii w kosmologicznej praktyce ba­dawczej – Dariusz Dąbek Współcześnie naukowy charakter kosmologii nie jest kwestionowany. Toczą się jednak dyskusje, na jakiej podstawie uznano taki jej status i czy wszystkie jej konstrukty teoretyczne spełniają kryteria stawiane zwykle strukturom naukowym. Jednym z powszechnie uznawanych tego typu wymogów jest empiryczna testowalność. Problem polega na tym, że wśród kosmologów […]

Matematycznie niemożliwe syntetyczne białkowe klatki

Matematyk powiedziałby, że taki 24-ścian może i da się złożyć z 24 pięciokątów, ale nie z samych 11-kątów. 11-kąty bowiem to nie są figury, które wystarczą, aby zbudować wielościan. Co jednak nie jest możliwe w sztywnym świecie matematyki, jest – jak się okazuje – możliwe do wykonania w świecie giętkich białek. Białka są bowiem na tyle elastyczne, że drobne nieregularności, jakie w bryle występują, udaje się łatwo zatuszować. Co więc matematykom wydawało się niemożliwe, udało się wykonać biologom.

Mózg władca czasu Dlaczego dzień może być krótszy niż godzina, a minuta dłuższa od dnia - Dean Buonomano

Mózg władca czasu Dlaczego dzień może być krótszy niż godzina, a minuta dłuższa od dnia – Dean Buonomano

Niewiele jest pytań tak kłopotliwych i głębokich, jak te dotyczące czasu. Filozofowie głowią się, czym jest czas i czy to pojęcie oznacza pojedynczy moment, czy pełny wymiar. Fizycy borykają się z pytaniami, dlaczego czas wydaje się płynąć tylko w jednym kierunku, czy możliwe są podróże w czasie, a nawet czy czas w ogóle istnieje. Luminarze neuronauki i psychologii natomiast uporczywie starają się pojąć, co to znaczy „czuć” upływ czasu, jak informuje nas o tym mózg i dlaczego ludzie jako jedyni dysponują zdolnością umysłowej projekcji samych siebie w przyszłość. Pojęcie czasu stanowi również sedno kwestii wolnej woli: czy przyszłość stanowi otwartą drogę, czy może jest ona z góry przesądzona na podstawie przeszłości?

Maszyny Leonarda. Niezwykłe wynalazki i tajemnice rękopisów Leonarda da Vinci

Maszyny Leonarda. Niezwykłe wynalazki i tajemnice rękopisów Leonarda da Vinci

Maszyny Leonarda. Niezwykłe wynalazki i tajemnice rękopisów Leonarda da Vinci 2 maja 2019 roku minęło 500 lat od śmierci jednego z największych geniuszy, wynalazców i artystów w dziejach ludzkości. Zainteresowanie dokonaniami naukowymi i technicznymi oraz tajemnicami ukrytymi w jego rękopisach nie maleje. Na całym świecie otwierane są wystawy prezentujące kodeksy i dzieła mistrza da Vinci, poczty drukują okolicznościowe serie znaczków, mnożą się […]

Yuval Noah Harari Homo deus Krótka historia jutra

Homo deus. Krótka historia jutra – Yuval Noah Harari

Ludzie rzadko zadowalają się tym, co mają. Najczęstszą reakcją ludzkiego umysłu na osiągnięcie czegoś nie jest zadowolenie, ale pragnienie sięgnięcia po jeszcze więcej. Ludzie zawsze poszukują czegoś lepszego, większego, smaczniejszego. Kiedy ludzkość posiądzie ogromne nowe możliwości i kiedy w końcu zniknie zagrożenie głodem, zarazą i wojną, czym się wtedy zajmiemy? Co będą robić całymi dniami naukowcy, inwestorzy, bankierzy i prezesi? Pisać wiersze?

Bóg. Błędna hipoteza

Victor J. Stenger, amerykański fizyk i filozof, rozwija popularną w środowisku neoateistycznym myśl, że Boga, takiego jakim się jawi w religii judeochrześcijańskiej i w islamie, należy traktować jak hipotezę naukową. Analizując akt stworzenia człowieka i wszechświata w świetle odkryć fizyki i astronomii, poszukuje argumentów za istnieniem Boga oraz nieśmiertelnej duszy. Bóg. Błędna hipoteza to odważna, kontrowersyjna i najbardziej znana książka Stengera, o której Richard Dawkins powiedział, że wiele jej zawdzięcza.

Święty Tomasz z Akwinu a ewolucja

Moim celem było zebranie wszystkich argumentów, które spotkałem u proewolucyjnych autorów tomistycznych. Być może w przyszłości pojawią się jeszcze nowe. Niemniej myślę, że na te podstawowe, które wysuwają katoliccy autorzy już od przeszło stu lat, Czytelnik znajdzie odpowiedź w tej publikacji. Ponadto z tego, co mi wiadomo, jest to pierwsza próba całościowego podejścia do zagadnienia Tomasz a ewolucja z pozycji biblijnych i klasycznie chrześcijańskich. Zatem moim celem jest udzielenie wyczerpującej, choć syntetycznej odpowiedzi katolickim badaczom promującym tezę, jakoby naukę Tomasza (wraz z klasyczną metafizyką) można było uzgodnić z teorią makroewolucji biologicznej. Opisany przeze mnie kontekst współczesnej debaty na temat św. Tomasza i ewolucji dotyczy myśli zachodniej, zwłaszcza amerykańskiej. W Polsce temat nie budzi takich emocji, ponieważ rozwój myśli kościelnej poszedł u nas nieco innym torem.

Status moralny. Obowiązki wobec osób i innych istot żywych

Istot posiadających status moralny nie możemy traktować w sposób dowolny, gdyż mamy wobec nich obowiązki wynikające z moralności. Co jednak decyduje o tym, komu lub czemu przypisujemy status moralny? Życie, odczuwanie, osobowość czy rola organizmu w środowisku naturalnym bądź społecznym? Mary Anne Warren nie ogranicza się do jednego kryterium, lecz kwestię statusu moralnego rozpatruje wieloaspektowo. Każde kryterium omawia niezwykle skrupulatnie, co czyni z jej książki kompendium, wyjątkową lekturę dla osób chcących wyrobić sobie opinię lub poszukujących argumentów na poparcie własnych poglądów.

Studia Philosophiae Christianae Tom 55 Nr 1 (2019)

Studia Philosophiae Christianae Tom 55 Nr 1 (2019) ISSN: 0585-5470   SPIS TREŚCI   Artykuły Małgorzata Hołda, Can forgetting be constructive? – The hermeneutics of memory, forgiveness and reconciliation Miłosz Puczydłowski, Theodicy as God’s portraiture Adam Grzegorzyca, Eriugeny koncepcja stworzenia wszystkiego z niczego w człowieku Tadeusz Pabjan, Uwagi o teistycznej interpretacji zasady antropicznej Marcin Napadło, Stworzenie […]

Wielkanoc 2019. Życzenia Zarządu Sekcji Filozofii Przyrody i Nauk Przyrodniczych PTF

Szanowni Państwo,
Członkowie i Sympatycy Sekcji Filozofii Przyrody i Nauk Przyrodniczych PTF,
składamy Wam wszystkim najlepsze życzenia z okazji Świąt Wielkanocnych. Niech będzie to czas spotkania z Tajemnicą życia i miłości, doświadczania sensu rzeczy i spraw, refleksji nad Tym, który przekracza nasze codzienne troski i umieszcza je w nowej perspektywie, dzięki czemu możemy zostać uwolnieni i zbawieni.
Życzymy wytchnienia i radości w kręgu rodziny i przyjaciół.
Pogodnych i spokojnych Świąt!
Zarząd Sekcji

Ewolucjonizm a inne programy badawcze. Granice Nauki 2019

Ewolucjonizm a inne programy badawcze Tegoroczną edycję konferencji „Granice nauki” pragniemy poświęcić filozoficznym, przyrodniczym, społecznym i religijnym implikacjom teorii ewolucji. Sprzyja temu rocznica wydania dzieła O powstawaniu gatunków (1859) Karola Darwina oraz nieco już zapomnianej Filozofii zoologii (1809) Jeana B. Lamarcka. Idea ewolucji sformułowana przez Darwina, jeszcze za życia jej autora, wykroczyła poza nauki o przyrodzie ożywionej i obecnie tę koncepcję określa się często […]

Pytanie o jedność nauki. Studium metodologiczno-filozoficzne - Marek Sikora

Pytanie o jedność nauki. Studium metodologiczno-filozoficzne – Marek Sikora

Książka wypełnia lukę w polskiej filozofii nauki. Dotychczas brakowało tego typu prac. Stanowi ona kompendium informacji z zakresu sporów toczonych współcześnie przez filozofów nauki. A spory i dyskusje przedstawiane wrecenzowanej pracy dotyczą istotnych problemów związanych z pojmowaniem świata i sensem działalności poznawczej człowieka, statusem ontologicznym faktów naukowych, roli teorii i eksperymentów w badaniach oraz funkcji prawdy jako wartości jednoczących różnorodne badania.

XIII Warsztaty Filozofii Przyrody – Ciążeń 2019. Zaproszenie

Sekcja Filozofii Przyrody i Nauk Przyrodniczych Polskiego Towarzystwa Filozoficznego zaprasza na XIII Warsztaty Filozofii Przyrody
Dom Pracy Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Ciążeń, 27 -30 VI 2019

Zapraszamy do przesyłania zgłoszeń zarówno biernego jak i czynnego uczestnictwa. Zachęcamy do prezentacji własnych badań, osiągnięć, publikacji, grantów z zakresu filozofii przyrody i nauk przyrodniczych.

Zapraszamy na LXI Tydzień Filozoficzny

LXI Tydzień Filozoficzny online

Zapraszamy na LXI Tydzień Filozoficzny Zapraszamy do Lublina lub przed ekrany komputerów – http://bit.ly/61TF_online. Poniedziałek | 8 kwietnia 2019 Dzień I: Metafizyczno-ontologiczny CTW 114 9.00–10.00 Msza św. w Kościele Akademickim na rozpoczęcie LXI TF 10.30–11.00 inauguracja LXI TF: wystąpienie Dziekana Wydziału Filozofii i prezesa KFS KUL 11.00–11.50 Wykład inauguracyjny: prof. R. Legutko (UJ): Wolność a natura ludzka panel 1 12.00–12.40 […]

Nowe oświecenie. Argumenty za rozumem, nauką, humanizmem i postępem - Steven Pinker

Nowe oświecenie. Argumenty za rozumem, nauką, humanizmem i postępem – Steven Pinker

Nowe oświecenie. Argumenty za rozumem, nauką, humanizmem i postępem Steven Pinker Każdy, kto sądzi, że świat się kończy, powinien na nowo przemyśleć sprawę: ludzie żyją dłużej, są coraz zdrowsi, bardziej wolni i szczęśliwi, a chociaż świat stoi przed obliczem poważnych problemów, rozwiązania kryją się w oświeceniowym ideale stosowania rozumu i nauki. Czy świat naprawdę się rozpada? Czy ideał postępu się zdezaktualizował? […]

LXI Tydzień Filozoficzny

LXI Tydzień Filozoficzny

W tym roku skupimy się na klasycznym podziale filozofii zaczerpniętym jeszcze od stoików, prezentując jednocześnie w obrębie środowiska uniwersyteckiego Wydziału Filozofii KUL różnorodne podejścia do uprawiania samej filozofii, jak i jej dyscyplin – metafizyki i ontologii, epistemologii i logiki, a także etyki i ujęć historycznych, skontrastowane z wielostronnymi podejściami innych ośrodków akademickich w Polsce. W tych trzech klasycznych dziedzinach filozofii wydaje się zawierać i wyczerpywać sens uprawiania filozofii w ogóle, ponieważ powstające w ciągu wieków refleksji filozoficznej inne dyscypliny filozoficzne, dają się ostatecznie wyprowadzić, bądź ostatecznie sprowadzić do tych trzech klasycznych dyscyplin.

Jeżeli Bóg istnieje... Wolność człowieka a hipoteza teistyczna. Studia i eseje

Jeżeli Bóg istnieje… Wolność człowieka a hipoteza teistyczna. Studia i eseje

Prezentowany tom studiów i esejów stanowi drugą część, po tomie przekładów, projektu realizowanego w ramach grantu NCN „Dyskusja wokół problemu determinizmu od św. Augustyna do Alvina Plantingi. Wolność człowieka a hipoteza teistyczna”. Całość jest efektem prawie trzyletniej pracy autorów artykułów zamieszczonych w tomie oraz przekładów i komentarzy prezentowanych w tomie pierwszym, którego promocja miała miejsce rok temu podczas LX Tygodnia Filozoficznego.

Filozofia kognitywistyki seminarium w IFiS PAN

Wartości pragmatyczne a wartości epistemiczne

Zapraszamy na kolejne posiedzenie ogólnopolskiego Seminarium Filozofia Kognitywistyki IFiS PAN, które odbędzie się dnia 29 marca 2019 (piątek) w Pałacu Staszica (ul. Nowy Świat 72, Warszawa) w sali 161 o godz. 14.00. W trakcie seminarium dyskutować będziemy z profesorem Pawłem Kawalcem (Katedra Teorii Poznania, WF, KUL) i Adamem P. Kubiakiem (Optimum Pareto Foundation) ich tekst „When Pragmatic Values Become Epistemic […]

Enrico Fermi. Ostatni człowiek, który wiedział wszystko. Życie i czasy ojca ery atomowej - David N. Schwartz

Enrico Fermi. Ostatni człowiek, który wiedział wszystko. Życie i czasy ojca ery atomowej

Z biografii wyłania się portret złożonej osobowości i nietuzinkowego człowieka, który należał do włoskiej partii faszystowskiej oraz brał udział w Projekcie Manhattan, a w annałach historii zapisał się jako jeden z największych naukowych mentorów. Książka Enrico Fermi. Ostatni człowiek, który wiedział wszystko, opierając się na nowych materiałach archiwalnych i unikalnych wywiadach, odsłania niezwykłe życie giganta XX-wiecznej fizyki.