Debata filozoficzna „Czy w naukach przyrodniczych jest miejsce na wyjaśnienia celowościowe?”. Prof. Sady vs. Dr Dembski

Czas: 14.06.2025 | 17:00

Miejsce: Novotel Warszawa Centrum, ul. Marszałkowska 94/98

Strona wydarzenia: https://celowosc.enarche.pl/

Rok 1859 i publikacja pierwszego wydania książki Darwina O powstawaniu gatunków niewątpliwie odmieniły nasze postrzeganie świata. Darwin przedstawił tam czysto przyrodniczy proces ewolucji, który – jak przypuszczał – jest odpowiedzialny za całą bioróżnorodność. Największym osiągnięciem Darwina była jednak jego wizja prowadzenia badań naukowych. Twierdził on, że nauka powinna być wolna od wszelkich dodatków nadnaturalistycznych i celowościowych. Choć pierwsze z tych założeń przyjęło się na stałe, to drugie – wykluczenie celowości – do dziś budzi gorące dyskusje.  

Współcześnie uczeni dzielą się na dwie grupy. Jedni, idąc za Darwinem, twierdzą, że przyrodę wyjaśniają wyłącznie ślepe siły natury – jak głosił Richard Dawkins, „ślepy zegarmistrz”. Drudzy przekonują, że niektóre zjawiska w przyrodzie wymykają się zaproponowanym przez Darwina kanonom naukowości i wymagają odwołania do celowości  

Powstaje więc pytanie, która grupa ma rację? Które wyjaśnienia lepiej korespondują z powszechnie znanymi faktami? Jaką drogą powinni zmierzać uczeni poszukujący jak najlepszych opisów rzeczywistości? 

Profesor Wojciech Sady przedstawi argumenty za tym, że jedynie pozbawiona wyjaśnień celowościowych nauka zmierza do rozwoju i postępu cywilizacyjnego ludzkości, natomiast doktor William A. Dembski zaprezentuje argumenty na rzecz tezy przeciwnej, mianowicie, że idea celowości w nauce jest nie tylko korzystna, lecz wręcz konieczna dla lepszego zrozumienia otaczającego nas świata i nas samych. 

Prelegenci:

Prof. Wojciech Sady urodził się w 1952 roku. W 1977 roku ukończył studia z fizyki na Uniwersytecie Warszawskim, trzy lata później otrzymał stopień doktora filozofii, a w roku 1992 doktora habilitowanego na UAM w Poznaniu. W 2001 roku uzyskał tytuł profesora nauk humanistycznych Jego przedmiotem zainteresowań jego głównie filozofia nauki i historia nauki. Autor między innymi serii książkowej Dzieje religii, filozofii i nauki, 4 tomy (2010, 2013, 2014, 2024). Napisał również książkę Spór o racjonalność naukową: Od Poincarégo do Laudana (2 wyd. rozsz. 2013). Własne dociekania nad mechanizmami rozwoju wiedzy naukowej podsumował w monografii Struktura rewolucji relatywistycznej i kwantowej w fizyce (2020). Wraz z żoną – prof. Katarzyną Gurczyńską-Sady – napisał książkę Antropocen: szanse i zagrożenia (2023). Przetłumaczył książki Bertranda Russella, Ludwiga Wittgensteina, Imre Lakatosa, Michaela Dummetta i Jiddu Krishnamurtiego.