Filozofia nauki. Kurs online

Czym jest nauka? Jak oddzielić to, co naukowe, od pseudonauki? Jakie są najważniejsze współczesne stanowiska w kwestii metodologii nauk empirycznych?

Badania nad światem, jakie nazywamy „naukowymi”, prowadzone są na dobrą sprawę zaledwie od czterech wieków, z czego przez trzy pierwsze niemal wszystkie miały miejsce w Europie Zachodniej. Z rewolucją naukową organicznie związana była rewolucja techniczna, która nabrała niesłychanego przyspieszenia pod koniec XIX w. W rezultacie od 1900 r. liczba ludzi żyjących na Ziemi zwiększyła się prawie pięciokrotnie, a średnia długość życia ludzkiego wzrosła z 32 do 71 lat. A jednak naukowy obraz świata – tak rozległy, tak rzetelnie zbudowany i tak skuteczny praktycznie – miał i ma wpływowych przeciwników. Powstaje pytanie, czy da się jasno oddzielić poglądy naukowe od nienaukowych i w przekonujący sposób wyjaśnić, dlaczego powinniśmy ufać raczej naukowcom niż komukolwiek innemu.

Wykłady otwiera opowieść o pierwszych badaniach naukowych, prowadzonych przez starożytnych Greków, potem przez uczonych świata islamu, a wreszcie w Europie od XVII w. poczynając. Po nich następuje krótkie wprowadzenie do najważniejszych nurtów teorii poznania: racjonalizmu, empiryzmu, a przede wszystkim kantyzmu. Rewolucje relatywistyczna i kwantowa w fizyce sfalsyfikowały kantyzm i zmusiły do prac nad zbudowaniem filozofii poznania naukowego, która by obejmowała i wyjaśniała tego rodzaju zmiany w myśleniu. Następnie Wykładowca we w miarę przystępny sposób omawia podstawy najważniejszych systemów filozofii nauki XX w.

Kurs zrealizowany w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą “DIALOG” w latach 2016-2019.

Program

  1. Wprowadzenie do kursu
  2. Prehistoria nauki
  3. Narodziny nauki nowożytnej
  4. Wielkie nurty w teorii poznania, a zwłaszcza kantyzm
  5. Przewroty w geometrii, fizyce i logice
  6. Empiryści logiczni o nauce i metafizyce
  7. Falsyfikacjonizm Karla R. Poppera
  8. Thomas S. Kuhn o rewolucjach naukowych cz. 1
  9. Thomas S. Kuhn o rewolucjach naukowych cz. 2
  10. Metodologia naukowych programów badawczych Imre Lakatosa
  11. Anarchizm metodologiczny Paula K. Feyerabenda
  12. Egzamin

 

Kurs prowadzi prof. dr hab. Wojciech Sady

Profesor filozofii, nauczyciel akademicki. W latach 2010-2014 ogłosił trzy tomy z serii Dzieje religii, filozofii i nauki (o podtytułach: I. Od Talesa z Miletu do Mahometa; II. Od Eriugeny do Mikołaja z Kuzy; III. Od Pico della Mirandoli do Miguela Serveta). Wprowadzenie do wielkich systemów filozofii nauki XX w. zawarł w książce Spór o racjonalność naukową: od Poincarégo do Laudana (wyd. rozsz. 2013). Stara się propagować filozofię nauki Ludwika Flecka, m.in. napisał hasło o nim w The Stanford Encyclopedia of Philosophy. Kończy obecnie pracę nad książką Struktura rewolucji relatywistycznej i kwantowej w fizyce. Strona domowa: sady.up.krakow.pl., a na niej lista najważniejszych wydarzeń w dziejach religii, filozofii i nauki, a także antologie tekstów.

Strona www kursu

 

Print Friendly, PDF & Email
Andrzej Zykubek
Zapraszam na

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.